Door geloof gedreven

2012
Stedelijk Museum Zwolle
Door geloof gedreven

Music-Drawing-Performance No 7 # 2

copyright foto's Toon Somnaikubun, Stedelijk Museum Zwolle 2012

Music-Drawing-Performance No 7
Enigma van de 5475 wonden

Stedelijk Museum Zwolle
zondag 26 februari 2012, 15.00-16.00 u
 

Andries van Rossem, vleugel

Rinke Nijburg, tekening

Music-Drawing-Performance No 7 # 1

Preliminary Drawing No 1 for MDP No 7, 2012

balpen op papier

13 x 21 cm

Enigma van de 5475 wonden

Uit de reacties van nogal wat mensen zou men kunnen opmaken dat het aantal van 5475 wonden dat Christus in de laatste twee dagen van zijn leven zou zijn toegebracht, niet anders dan uit de koker van de geest van de kunstenaar die dat getal gebruikt zou kunnen stammen. Men ervaart zo'n telling van het aantal wonden als ziek, absurdistisch en blasfemisch, de Monty Python speelfilm Life of Brian waardig.

Wat men zich niet realiseert is dat het exacte getal van 5475 wonden uit het hart van de de christelijke mystiek stamt. Het getal is niet alleen terug te vinden bij Thomas a Kempis, een van de grondleggers van de laat-middeleeuwse beweging van de Moderne Devotie, maar tevens bij tal van andere mystici. Dat de kunstenaar het getal heeft opgepikt moet men hem dus maar vergeven.

De devote christen kijke liever in zijn of haar eigen hart om te zien hoeveel wonden hij of zij zelf heeft toegevoegd aan het lichaam van de Heer die men verheerlijkt, voordat men wijst naar een ander mens van wie men meent dat die de Heer bespot, slaat en verwondt. Dat ik Christus heb verwond weet ik ook wel. Zodra men immers, zo leert het evangelie, de naaste verwondt, verminkt men het lichaam van de Zoon van God.

“Septuaginta quinque quatercentum milia quinque: Tot fertur Christus pro nobis vulnera passus.”
5475 wonden: zoveel wonden heeft Christus voor ons geleden 

Thomas à Kempis

Morgen, klokslag 15.00 u, het stervensuur van Christus, tellen we in drie kwartieren het aantal wonden terug van 5475 naar nul. Elke toon die klinkt, elke wond die getekend wordt, haalt er eentje af van het arme lichaam van elke mens, van elk zelf dat zichzelf afgebroken zag worden tot op het bot.

Preliminary Drawing No 2 for MDP No 7, 2012

balpen op papier

27 x 36 cm

Music-Drawing-Performance No 7
Enigma van de 5475 wonden

Stedelijk Museum Zwolle
zondag 26 februari 2012, 15.00-16.00 u
Andries van Rossem, piano

Rinke Nijburg, tekening

http://www.stedelijkmuseumzwolle.nl/cms/index.php/nl/activiteitenoverzicht/784-enigma-van-de-5475-wonden

Within You # 1

Preliminary Drawing for Within You, 2012

potlood op papier

13,3 x 18,1 cm



De belofte van het onvervulde leven

Nu van de familie-tekening Hoppe hoppe Reiter zo'n beetje afscheid genomen moet worden, dienen zich twee kinderen op een oude zwart-wit foto aan. Twee schuchtere meisjes op de dag van de eerste communie. De een trouwt vandaag met Jezus, de ander is bruidsmeisje van de bruid van Jezus. De foto staat in een zilveren lijst met bol glas ergens op een lage kast. 

Misschien is de voornaamste reden om ze te willen tekenen wel dat ze zo ongelooflijk verschillend zijn geportretteerd: de een is verwachtingsvol verlegen, de ander eerder gereserveerd en gesloten. Ze hebben geen benul wat het leven voor hen in petto heeft. Nu het leven op deze oude foto deels is geleefd, nu de twee niet meer zijn die ze waren, is het goed de belofte van het onvervulde leven terug te halen naar het heden en het te presenteren als het eeuwige nu.

Hoppe hoppe Reiter # 4

Hoppe hoppe Reiter (detail), 2011-2012

gemengde techniek op papier
150 x 110 cm

Compleet mens

Als Gerard Reve meent dat een god zonder moeder geen god kan zijn, kan dan een mens zonder moeder wel een mens zijn?

Hoppe hoppe Reiter # 3

 

Hoppe hoppe Reiter, 2011-2012

gemengde techniek op papier
150 x 110 cm

Compleet beeld

Eigenlijk was het de bedoeling een Heilige Drie-eenheid (of Heilige Drievuldigheid) te tekenen. Maar al gauw werd deze masculine familie groter dan gedacht. Het begon met het verdubbelen van de Heilige Geest: twee stuks in plaats van eentje. Toen het jongetje met de bokshandschoen een meisje bleek te zijn -zoals onze kat een kater bleek en geen poes- miste god nog altijd zijn zoon die hij voor de grondlegging der wereld al bedacht. Had hij die dochter ook vlak voor het begin, vlak voor de oerknal, bedacht of kwam dat meisje later en bij toeval?

Ach, je kunt plannen wat je wilt, de dingen van het leven komen toch altijd anders. En zo verscheen het portret van een vrouw, een moeder misschien, op de achtergrond. Gerard Reve meende stellig dat een god zonder moeder geen god kon zijn. En daar het hij gelijk in. Waarom die moeder slechts in beeld verschijnt en niet in levende lijve blijft onduidelijk. Even moest ik denken aan een moeder de afgelopen vrijdagnacht overleed. Zoals godenfamilies families uitdijen en weer inkrimpen, zo gaat het helaas ook in het echt. Slechts in hoofd en hart blijft het beeld langer compleet.

Seven Blind Butterflies

Seven Blind Butterflies, 2011
litho op papier
50,5 x 40,5 cm
oplage 20 exemplaren



Zeven blinde vlinders

Op de litho Seven Blind Butterflies uit 2011 zien we een onbekende man; hij staat met de rug naar de kijker. Achter zijn rug vliegen zeven vlinders. De man ziet de schoonheid van de zeven vlinders niet. Hij kan die niet zien want hij is blind. Men zou kunnen denken dat de blinde man de vlinders niet kan ontmoeten. Maar wat we vergeten is dat de blinde de grote schoonheid van de vlinders wel kan horen en wel kan voelen. De blinde hoort het onhoorbare klapwieken van de vleugels en voelt de gevoelloze wind op zijn blote huid. Misschien is de ontmoeting van de blinde man met de zeven vlinders wel intenser dan die van veel zienden zou zijn.