Preliminary Drawing for Within You, 2012
potlood op papier
13,3 x 18,1 cm
maandag 20 februari 2012
# 1. De belofte van het onvervulde leven
Nu van de familie-tekening Hoppe hoppe Reiter een dezer dagen zo'n beetje afscheid werd genomen, dienen zich twee kinderen op een oude zwart-wit foto aan. Een opname die gemaakt moet zijn in de jaren zestig van de vorige eeuw. Twee schuchtere meisjes op de dag van de eerste communie. De een trouwt vandaag met Jezus, de ander is volgend jaar aan de beurt en nu alvast bruidsmeisje. De foto staat in een zilveren lijst met bol glas ergens op een lage kast in de slaapkamer.
Misschien is de voornaamste reden om deze meisjes te willen tekenen wel dat ze zo ongelooflijk verschillend zijn geportretteerd: de een is verwachtingsvol verlegen, de ander eerder gereserveerd en gesloten. Ze hebben geen benul wat het mysterie van de eerste communie betekent. Of mag men zoiets niet zeggen? Hebben zij juist wel benul en wij niet meer? Nu het leven na deze oude foto is geleefd, nu de twee niet meer zijn die ze ooit waren, is het goed de belofte van het onvervulde leven terug te halen naar het heden en die te presenteren als het altijddurende nu. Precies zoals op de foto gebeurt.
zaterdag 25 februari 2012
# 2. Within You Without You
Op het Beatles-album Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band uit 1967 staat een Indiaas getinte song met de raadselachtige titel Within You Without You. Het is het enige nummer op de plaat dat niet door het duo Lennon/McCartney is geschreven maar door George Harrison.
Titel en tekst van het lied doen enigszins denken aan With or Without You van U2. Maar waar in de U2-song de existentiële worsteling van het ik met het jij wordt bezongen, lijkt Within You Without You over iets anders te gaan. Harrison lijkt althans in dit lied in een andere fase te zitten dan de schrijver van de U2-song. Hij zit niet in een existentiele fase -van de worsteling van het ego met andere ego's- maar in een fase van berusting. En als het niet de fase van berusting is, want in zo'n formulering echoot de worsteling door, dan is het wel die van de innerlijke rust. Dat laatste klinkt, gezien vanuit het ego, natuurlijk op zijn zachtst gezegd slapjes.
Aan de tekening Within You ben ik begonnen zonder aan de Beatles-song de denken. Maar lang heeft het niet geduurd voor de woorden within you without you onder het tekenen boven kwamen drijven. En ook de verdubbeling van de meisjes tekende ik eerder. Maar dat wil niet zeggen dat ik nu nog naar de tekening Within You kan kijken zonder aan Harrison te denken.
Mogelijk ligt de kiem voor mijn grote voorliefde voor Indiase muziek, zonder dat ik het me eertijds realiseerde, wel hier: in de pubertijd. Omdat mijn broer nu eenmaal op dezelfde kamer sliep als ik en ik gratis al zijn Beatle-platen eindeloos meeluisterde. Misschien is het zaad van de oosterse religies -waar ik zo lang zo vreemd tegeaan gekeken heb- wel hier gezaaid en is de kiem van deze tekening al toen gaan groeien:
We were talking about the space between us all
And the people-who hide themselves behind a wall of illusion
[...]
[...]
When you've seen beyond yourself-then you may find, peace of mind,
Is waiting there-
George Harrison, Within You Without You, 1967
maandag 27 februari 2012
# 3. Een reeks van 8 Matroesjka's
Een matroesjka of baboesjka is een beschilderd poppetje van hout, dat enkele malen opnieuw een kleinere versie ervan bevat. De poppetjes zijn allemaal hol, behalve het kleinste en kunnen opengemaakt worden door middel van een naad in de buik. Een matroesjka bestaat doorgaans uit zeven of acht poppetjes. Traditionele matroesjka's beelden vaak een boerenmeisje uit, maar tegenwoordig kan het zo'n beetje iedereen zijn.
Je zou kinderen eens moeten vragen wie van de poppetjes ze zijn, wanneer we zo'n reeks matroesjka's voor hun neus afpellen en naast elkaar op tafel zetten. De kans is groot dat ze zichzelf herkennen in een van de kleinste poppetjes. Hun plaats wordt in hun verbeelding bepaald door hun leeftijd en de plaats in gezin en familie. Opa en oma zijn het grootst, papa en mama ietsjes kleiner, en dan komen zij, de kinderen. Heeft een kind geen broertjes of zusjes dan komen de poppen en knuffels daarvoor in de plaats.
Wanneer je opa en oma vraagt wie ze zijn in de reeks van 8, dan kunnen ze de grootste en dus dezelfde poppetjes aanwijzen als hun kleinkinderen deden toen hun werd gevraagd wie opa en oma waren. Maar er is ook een gerede kans dat de besjes wijzen naar het middelste deel van de reeks van 8. Besjes kunnen naar doden kijken, naar hun overleden ouders,overleden grootouders, naar de geslachten die zijn nooit gekend hebben. Ook kijken ze soms naar de geslachten die na hen komen, generaties die zij nooit zullen kennen, net zo min als zij hun overleden voorouders nooit zullen kennen. Die ooit geleefd hebben zijn net zo onaanraakbaar als die nog nog niet leven. Het doet de vraag rijzen hoe onaanraakbaar wij zelf zijn.
And the time will come when you see
we're all one, and life flows on within you and without you.
George Harrison, Within You Without You, 1967
