Black Mattel
Work in Progress
2016
gemengde techniek op karton
112 x 82 cm
woensdag 14 december 2016
woensdag 7 december 2016
vrijdag 2 december 2016
donderdag 24 november 2016
Teylers Museum openingswoord
'The Netherlandish Drawings of the 16th Century in the Teyler Museum'
openingswoord bij opening tentoonstelling & presentatie
nieuwe bestandscatalogus vrijdag 4 november 2016
The Netherlandish Drawings of the 16th Century in the Teyler Museum
Yvonne Bleyerveld en Ilja Veldman
2016
Geachte aanwezigen,
Yvonne Bleyerveld en Ilja Veldman laten hun inleiding op de
schitterende catalogus ‘The Netherlandish Drawings of the 16th Century in the
Teyler Museum’ -waarvan ik op voorhand de pdf mocht inzien- beginnen met de
volgende zin:
‘This book describes
the 257 Netherlandish drawings by artists born before 1581 that were in Teylers
Museum when we went to press.’
Paul Bril (1554-1626)
Berglandschap, 1608
gemengde techniek op papier
20,5 x 14,7 cm
Maar naast de tekening staat slechts: ‘Mountain Landscape’. Misschien is helemaal niemand van plan het Kindje Jezus veilig naar Egypte te brengen. Maar mogelijk zijn we wat in de war en blijkt de Heilige Familie op de achtergrond toch nog net zichtbaar? Want daar, in de verte en op het punt van verdwijnen, staan nog twee andere typetjes. Kan best zijn dat we rechts Jozef zien die met zijn wandelstok Maria die net dertien is geworden aanwijst waar precies Egypte ligt en wie welke piramide ook alweer liet bouwen. Maar die klont links moet dan wel de kont van de ezel zijn, want Maria, een kind van dertien en tevens de moeder van god, kunnen wij zo'n dikke derrière met geen mogelijkheid toedichten.
gemengde techniek op papier
23,4 x 23,9 cm
Volgende tekening. 'The Creation of Eve, after Francesco Salviati.' Van de hand van ene Denys Calvaert, -een kunstenaar van wie ik nog nooit gehoord had.- Zoals u weet was de allereerste Adam weliswaar blij dat God hem de levensadem had ingeblazen, maar niet echt op en top gelukkig. Vandaar dat hij tegen God zei: 'Hé god, ik ben best heel erg blij dat je mij geschapen hebt, maar ik mis toch iets... De schepping kan, althans in uw goddelijke ogen, best goed zijn of zeer goed, maar ikzelf gevoel me nog niet helemaal compleet. Vinden wij dat gek, als we bedenken wat Adam aan dieren om zich heen zag? Bijna allemaal mannetje met vrouwtje en hij zelf moederziel alleen. De mop is ook dat Denys Calvaert Eva kennelijk met het grootste gemak door God uit de heup van de narcotische Adam laat trekken, maar zich niet lijkt te realiseren dat hij een god afbeeldt die minstens zo gebiologeerd naar het vrouwelijk schoon kijkt als de slapende Adam die om de dame vroeg over enige minuten.
Zuidelijke Nederlanden, omstreeks 1600
Aeneas en zijn familie vluchten uit het brandende Troje
gemengde techniek op papier
20,9 x 33,7 cm
Zoals u begrijpt kunnen we met de groots mogelijke bewondering kijken aar de meesterlijke wijze waarop er in de zestiende-eeuw werd getekend, maar minstens zo leuk is het alle tekeningen eens te bekijken alsof het plaatjes zijn uit een hedendaags stripboek. Van deze tekening bijvoorbeeld, een tekening die ik op de laatste verjaardag van Teyler in de hand mocht houden, deugt het perspectief van geen meter. De poppetjes zijn best goed gedaan, maar duidelijk is dat we hier te maken hebben met een kunstenaar die goed overweg kon met mensfiguren maar een schijthekel had aan de regels van het centraal perspectief, regels die inmiddels wel degelijk tot de lage landen waren doorgedrongen.
Quirijn Dirkszoon Talesius (1505-1573)
The Drunkenness of Noah
gemengde techniek op papier
17,5 x 29,8 cm
De laatste tekening is van een amateur, de Haarlemse tekenaar Quirijn Dirkszoon Talesius. In de verte zien we een ark die moeite heeft het hoofd boven water te houden, dichterbij blijkt het tweelingbroertje van de ark zoveel zeewater gezopen te hebben dat ie aan lager wal is geraakt. Een amechtig hijgende dronken Dodo doet zijn best de drooggevallen heuvel op te klimmen. Dichterbij ligt de arme zeezieke Noach. Lallend en met één been omhoog probeert hij duidelijk te maken dat hij helemaal niet dronken is maar blij dat het voorbij is. Zelf is hij niet bang meer voor de zee, maar zijn familie om hem heen vreest een nieuwe vloedgolf, de terugkeer van de wreker.
Rinke Nijburg
Arnhem
We
hebben het hier over kunstenaars uit de periode uit de ‘vaderlandse’
geschiedenis toen we net voor onszelf wilden beginnen, immers de
tachtigjarige
oorlog begon in 1568. Yvonne Bleyerveld en Ilja Veldman laten de periode
eindigen in 1581, toen de vader des vaderlands, ons Willem I, nog 3 jaar
te
leven had. Logisch natuurlijk om rond 1880 te eindigen, want kunstenaars
die nog later in de eeuw geboren werden bakten er in die eeuw nog
weinig van, simpelweg omdat ze
veelal te jong waren. En hun kindertekeningen werden helaas niet
bewaard. Deze laat zestiende-eeuwse generatie maakte
het betere werk pas in de zeventiende eeuw en horen, alhoewel te vroeg
geboren,
eerder bij de zeventiende eeuw. Rembrandt bijvoorbeeld leefde van
1606-1669.
Hij had behoorlijk groot geluk, want hij leefde keurig in één eeuw en
niet in
twee.
In het voorwoord van de hand van Marjan Scharloo lezen we
dat het huidige boek dat vandaag het levenslicht ziet, of gedoopt wordt, niet
op zichzelf staat maar behoort tot een leuk gezin met reeds 3 grote kinderen,
waarvan de oudste bijna 20 is, de tweede 17 en de derde 12, want eerdere delen
uit de collectie- of bestandscatalogus van tekeningen uit Teylers Museum
verschenen in 1997, 2000 en 2004. Ook
wordt ons in datzelfde voorwoord verklapt dat er een vijfde kind op komst is,
het tweede deel van de Italiaanse tekeningen. Toe maar, de een is nog niet ten
doop gehouden of het volgende kind dient zich al aan. Anticonceptie is
kennelijk geen loffelijk streven. Hoe meer bestands catalogi hoe beter.
‘We are delighted with this new volume in our series of collection catalogues of the drawings in the Teyler Museum. Earlier ones were published in 1997, 2000 and 2004, and they will gradually be followed by more. At present Carel van Tuyll van Serooskerken is hard at work on the second volume of Italian drawings.’
Engelstalig
uitgever: Snoeck Ducaju & Zoon, Gent 2000
590 pag. met 677 illustraties waarvan 17 in kleur
afmeting: 23 x 31.3 cm
‘We are delighted with this new volume in our series of collection catalogues of the drawings in the Teyler Museum. Earlier ones were published in 1997, 2000 and 2004, and they will gradually be followed by more. At present Carel van Tuyll van Serooskerken is hard at work on the second volume of Italian drawings.’
The Italian Drawings in the Teyler Museum
Auteur: C. van Tuyll van SerooskerkenEngelstalig
uitgever: Snoeck Ducaju & Zoon, Gent 2000
590 pag. met 677 illustraties waarvan 17 in kleur
afmeting: 23 x 31.3 cm
Wanneer u een beetje met de huidige directeur van Teylers
Museum meedenkt, zult u begrijpen dat wij hier over pakweg 400 jaar noodgedwongen
weer bij elkaar zitten. Want in 2416 is het immers ruim 400 jaar geleden dat
kunstenaars die een beetje konden tekenen uiterlijk in 1981 werden geboren en
dus tot tekenaars uit de collectie van het Teylers Museum die gerekend zullen
worden tot tekenaars uit de twintigste eeuw.
Ja, de tijd vliegt. Het kan dan ook geen kwaad vast wat subsidiegelden
aan te gaan vragen voor het kleine zusje van het almaar groter wordende gezin
‘Tekeningen van Teyler’.
Bijzonder gelukkig zal het museum zijn geweest toen Bart
Sporenberg, verwoed Spaarns Haarlems, niet Spaans Haarlems, -god verhoede
zulks,- maar Spaarns Haarlems
verzamelaar van hedendaagse tekeningen, vorig jaar een groot deel van zijn
uiterst zorgvuldig opgebouwde collectie tekeningen schonk aan Teylers Museum. Dat
geluk werd ook vrijwel meteen gedeeld met het publiek, want onder de titel
‘Kunst aan het Spaarne. Met hedendaagse tekeningen uit de schenking van Bart
Spoorenberg’ werd een prachtige tentoonstelling in het prentenkabinet gemaakt
en verscheen een met veel liefde vormgegeven gelijknamige catalogus. U zult
inmiddels begrepen hebben -of vermoed- dat exact dit de reden is dat ik hier
sta. Nederlands tekenaar uit de twintigste eeuw en jawel ruimschoots geboren
voor 1981.
Mijn grote angst is natuurlijk dat mijn werk over vierhonderd jaar niet in de bestandscatalogus ‘The Netherlandish Drawings of the 20th Century in the Teyler Museum’ staat. Zoals u weet zijn tekeningen uiterst kwetsbaar en behoren ze tot de meeste fragile familie onder de beeldende kunsten. Schilderijen kunnen heel wat meer hebben en beelden nog weer meer en gebouwen nog meer. Maar ook al die kunstvormen overleven de over elkaar heen rollende Beeldenstormen lang niet altijd. 1566 was echt niet de enige storm waarbij veel schade werd geleden. Waterschade bijvoorbeeld, daar moeten verzamelaars van tekeningen ook niet aan denken en aan papiervisjes en schimmels -niet alleen de witte- ook niet.
Het aantal tekeningen dat in de zestiende eeuw het levenslicht zag, moet vele malen groter zijn geweest dan het aantal dat bewaard bleef, maar toch. Laten we vooral genieten van dat wat de tand des tijds en de vernietigingsdrift der mensheid wel heeft overleefd. Het is een groot mirakel dat er nog tekeningen uit de vijftiende en zestiende eeuw zijn. Ook al zit hier en daar en scheurtje in, zijn sommige tekeningen al te vaak dubbelgevouwen en werden anderen vakkundig ingekleurd door het nageslacht.
Bij ‘Tussen Kunst en Kitsch’ was eens een echtpaar dat een hele map met oude tekeningen en prenten had. De een na de ander had een waarde van enkele tienduizenden euro’s. Of er ook bij zaten uit de zestiende eeuw durf ik niet te zeggen, maar tekeningen en prenten uit de zeventiende zaten er zeker tussen. Toen de man zei dat ze er nog veel meer hadden gehad, vroeg de kunstkenner waar die nu waren. ‘Tja,’ zei de man, ‘mijn grootouders hadden vroeger die map en toen zaten er nog veel meer werken in, maar als wij kwamen mochten we en eentje kiezen om in te kleuren.’ Het idee van recycling spreekt ons tegenwoordig enorm aan. Dus, mocht iemand een map met tekeningen hebben, gooi die nooit weg, maar bewaar die voor de kleinkinderen, om in te kleuren als ze zich stierlijk vervelen.
Nu terug naar het boek dat vanmiddag gepresenteerd wordt. Wat een heerlijk kleurboek. Mocht u geen originele tekeningen uit de zestiende eeuw hebben om in te laten kleuren, door uw geliefde kroost of ander grut, aarzel dan niet van het vandaag feestelijk te ontvangen boek een tweede exemplaar aan te schaffen zodat uw kinderen en kindskinderen wat te doen hebben om een wifi-loze en zonloze zondag. Zorg dan ook dat u wat kleurpotloden in huis hebt en een puntgave puntenslijper.
Bladerend door het boek valt op dat er veel Mythologische en Bijbelse scenes tussen zitten. Niet zo heel vreemd voor de zestiende eeuw, die op de wip zit van Renaissance en Maniërisme en uitloopt in de Barok. De studies van landschappen verraden alvast dat in de zeventiende eeuw het artistiek arsenaal wordt uitgebreid met tal van genres. Op een gewassen pentekening van Paul Bril uit 1608 bijvoorbeeld zien we in de verte twee figuren waarvan er eentje op een lastdier zit. Ik dacht meteen: ‘Hé, Jozef en Maria op een ezel vluchten met het pasgeboren kindje Jezus naar Egypte. Immers daar in de verte ligt een soort Nijl die stroomt door een Toscaans landschap. Kan niet missen deze duiding.’
Mijn grote angst is natuurlijk dat mijn werk over vierhonderd jaar niet in de bestandscatalogus ‘The Netherlandish Drawings of the 20th Century in the Teyler Museum’ staat. Zoals u weet zijn tekeningen uiterst kwetsbaar en behoren ze tot de meeste fragile familie onder de beeldende kunsten. Schilderijen kunnen heel wat meer hebben en beelden nog weer meer en gebouwen nog meer. Maar ook al die kunstvormen overleven de over elkaar heen rollende Beeldenstormen lang niet altijd. 1566 was echt niet de enige storm waarbij veel schade werd geleden. Waterschade bijvoorbeeld, daar moeten verzamelaars van tekeningen ook niet aan denken en aan papiervisjes en schimmels -niet alleen de witte- ook niet.
Het aantal tekeningen dat in de zestiende eeuw het levenslicht zag, moet vele malen groter zijn geweest dan het aantal dat bewaard bleef, maar toch. Laten we vooral genieten van dat wat de tand des tijds en de vernietigingsdrift der mensheid wel heeft overleefd. Het is een groot mirakel dat er nog tekeningen uit de vijftiende en zestiende eeuw zijn. Ook al zit hier en daar en scheurtje in, zijn sommige tekeningen al te vaak dubbelgevouwen en werden anderen vakkundig ingekleurd door het nageslacht.
Bij ‘Tussen Kunst en Kitsch’ was eens een echtpaar dat een hele map met oude tekeningen en prenten had. De een na de ander had een waarde van enkele tienduizenden euro’s. Of er ook bij zaten uit de zestiende eeuw durf ik niet te zeggen, maar tekeningen en prenten uit de zeventiende zaten er zeker tussen. Toen de man zei dat ze er nog veel meer hadden gehad, vroeg de kunstkenner waar die nu waren. ‘Tja,’ zei de man, ‘mijn grootouders hadden vroeger die map en toen zaten er nog veel meer werken in, maar als wij kwamen mochten we en eentje kiezen om in te kleuren.’ Het idee van recycling spreekt ons tegenwoordig enorm aan. Dus, mocht iemand een map met tekeningen hebben, gooi die nooit weg, maar bewaar die voor de kleinkinderen, om in te kleuren als ze zich stierlijk vervelen.
Nu terug naar het boek dat vanmiddag gepresenteerd wordt. Wat een heerlijk kleurboek. Mocht u geen originele tekeningen uit de zestiende eeuw hebben om in te laten kleuren, door uw geliefde kroost of ander grut, aarzel dan niet van het vandaag feestelijk te ontvangen boek een tweede exemplaar aan te schaffen zodat uw kinderen en kindskinderen wat te doen hebben om een wifi-loze en zonloze zondag. Zorg dan ook dat u wat kleurpotloden in huis hebt en een puntgave puntenslijper.
Bladerend door het boek valt op dat er veel Mythologische en Bijbelse scenes tussen zitten. Niet zo heel vreemd voor de zestiende eeuw, die op de wip zit van Renaissance en Maniërisme en uitloopt in de Barok. De studies van landschappen verraden alvast dat in de zeventiende eeuw het artistiek arsenaal wordt uitgebreid met tal van genres. Op een gewassen pentekening van Paul Bril uit 1608 bijvoorbeeld zien we in de verte twee figuren waarvan er eentje op een lastdier zit. Ik dacht meteen: ‘Hé, Jozef en Maria op een ezel vluchten met het pasgeboren kindje Jezus naar Egypte. Immers daar in de verte ligt een soort Nijl die stroomt door een Toscaans landschap. Kan niet missen deze duiding.’
Paul Bril (1554-1626)
Berglandschap, 1608
gemengde techniek op papier
20,5 x 14,7 cm
Maar naast de tekening staat slechts: ‘Mountain Landscape’. Misschien is helemaal niemand van plan het Kindje Jezus veilig naar Egypte te brengen. Maar mogelijk zijn we wat in de war en blijkt de Heilige Familie op de achtergrond toch nog net zichtbaar? Want daar, in de verte en op het punt van verdwijnen, staan nog twee andere typetjes. Kan best zijn dat we rechts Jozef zien die met zijn wandelstok Maria die net dertien is geworden aanwijst waar precies Egypte ligt en wie welke piramide ook alweer liet bouwen. Maar die klont links moet dan wel de kont van de ezel zijn, want Maria, een kind van dertien en tevens de moeder van god, kunnen wij zo'n dikke derrière met geen mogelijkheid toedichten.
Dionysius Calvaert (1540-1619)
De schepping van Eva, na 1560 - voor 1619 gemengde techniek op papier
23,4 x 23,9 cm
Volgende tekening. 'The Creation of Eve, after Francesco Salviati.' Van de hand van ene Denys Calvaert, -een kunstenaar van wie ik nog nooit gehoord had.- Zoals u weet was de allereerste Adam weliswaar blij dat God hem de levensadem had ingeblazen, maar niet echt op en top gelukkig. Vandaar dat hij tegen God zei: 'Hé god, ik ben best heel erg blij dat je mij geschapen hebt, maar ik mis toch iets... De schepping kan, althans in uw goddelijke ogen, best goed zijn of zeer goed, maar ikzelf gevoel me nog niet helemaal compleet. Vinden wij dat gek, als we bedenken wat Adam aan dieren om zich heen zag? Bijna allemaal mannetje met vrouwtje en hij zelf moederziel alleen. De mop is ook dat Denys Calvaert Eva kennelijk met het grootste gemak door God uit de heup van de narcotische Adam laat trekken, maar zich niet lijkt te realiseren dat hij een god afbeeldt die minstens zo gebiologeerd naar het vrouwelijk schoon kijkt als de slapende Adam die om de dame vroeg over enige minuten.
Zuidelijke Nederlanden, omstreeks 1600
Aeneas en zijn familie vluchten uit het brandende Troje
gemengde techniek op papier
20,9 x 33,7 cm
Zoals u begrijpt kunnen we met de groots mogelijke bewondering kijken aar de meesterlijke wijze waarop er in de zestiende-eeuw werd getekend, maar minstens zo leuk is het alle tekeningen eens te bekijken alsof het plaatjes zijn uit een hedendaags stripboek. Van deze tekening bijvoorbeeld, een tekening die ik op de laatste verjaardag van Teyler in de hand mocht houden, deugt het perspectief van geen meter. De poppetjes zijn best goed gedaan, maar duidelijk is dat we hier te maken hebben met een kunstenaar die goed overweg kon met mensfiguren maar een schijthekel had aan de regels van het centraal perspectief, regels die inmiddels wel degelijk tot de lage landen waren doorgedrongen.
Quirijn Dirkszoon Talesius (1505-1573)
The Drunkenness of Noah
gemengde techniek op papier
17,5 x 29,8 cm
De laatste tekening is van een amateur, de Haarlemse tekenaar Quirijn Dirkszoon Talesius. In de verte zien we een ark die moeite heeft het hoofd boven water te houden, dichterbij blijkt het tweelingbroertje van de ark zoveel zeewater gezopen te hebben dat ie aan lager wal is geraakt. Een amechtig hijgende dronken Dodo doet zijn best de drooggevallen heuvel op te klimmen. Dichterbij ligt de arme zeezieke Noach. Lallend en met één been omhoog probeert hij duidelijk te maken dat hij helemaal niet dronken is maar blij dat het voorbij is. Zelf is hij niet bang meer voor de zee, maar zijn familie om hem heen vreest een nieuwe vloedgolf, de terugkeer van de wreker.
Rinke Nijburg
Arnhem
zaterdag 19 november 2016
Kunstenlab Deventer # 1
IN EXCELSIS
Het festival als nieuwe religie
De Vrienden van Job
(Wout Herfkens & Rinke Nijburg)
Jean-Michel Crapanzano
Ramazan Barlas
kunstenlab.nl
Festival van de spirituele pijn
We lopen weg met de Boeddha die we niet begrijpen,
lachen om de Christus die we amper kenden,
ademen, mediteren onze
zielen zo goed als leeg,
jagen op wat nog over is
van hoger pijn.
Laat ons nog meer kogels
jagen door koude kerken,
laat ons schieten in
godsnaam niet meer bidden,
wij bieden u aan alweer te schieten
op de Zoon,
die u niet meer kende
maar u wel kent.
Want al met al u bent
het,
oog steeds weer om oog,
kogel voor kogel,
5475 wonden het doel.
10 GEBODEN
1. U schiet met een zogenaamde windbuks en loden
kogeltjes.
2. U schiet met veiligheidsbril en onder begeleiding van
een medewerker van Kunstenlab.
3. U schiet alleen op het lichaam en hoofd van de
Christus, niet op zijn ogen.
4. U schiet niet op iets anders in de ruimte en niet op
elkaar.
5. Onder de 18 jaar wordt niet geschoten.
6. U schiet zo vaak u wilt, maar elke kogel is onwetend.
7. U weet wel waarop u schiet en u weet het niet.
8. Elke kogel kost u 50 eurocent.
9. De opbrengst gaat naar een goed doel. Dat doel is War Child.*
10. Uw weten wordt wakker wanneer u dat
wilt.
kunstenlab.nl
vrijdag 11 november 2016
Leonard Cohen R.I.P. (1934-2016)
I did my
best, it wasn't much
I couldn't feel, so I tried to touch
I've told the truth, I didn't come to fool you
And even though it all went wrong
I'll stand before the lord of song
With nothing on my tongue but hallelujah
I couldn't feel, so I tried to touch
I've told the truth, I didn't come to fool you
And even though it all went wrong
I'll stand before the lord of song
With nothing on my tongue but hallelujah
R.I.P.
Leonard Cohen
(1934-2016)
Hallelujah
Hallelujah
Hallelujah
Hallelujah
Hallelujah
Hallelujah
Hallelujah
Hallelujah
Hallelujah
Hallelujah
Hallelujah
Hallelujah
Hallelujah
Hallelujah
Hallelujah
Hallelujah
Hallelujah
Hallelujah
zaterdag 29 oktober 2016
HOE = HET NU # 2016
Double Moon 1 & 2
2016
aquarelverf en zeefdruk op papier
watercolour & silkscreen on paper
work Ø 19 cm
frame Ø 23,5 cm x 4,8 cmDe tentoonstelling toont meer dan 100 werken van 50 hedendaagse beeldend kunstenaars afkomstig uit Gelderland, Utrecht en Duitsland. De tentoonstelling is samengesteld door Peter Nijenhuis.
HOE = HET NU?
ACEC
Roggestraat 44
Apeldoorn
acecgebouw.nl/agenda/hoehet-nu-2016
woensdag 26 oktober 2016
Lunar Eclipse # new edition
Lunar Eclipse
2016
silkscreen & piëzzoprint on paper
50 x 50 cm
oplage I edition 10
zaterdag 22 oktober 2016
Biennale Gelderland 2016 # 3
Ground Control ZERO
Biënnale Gelderland 2016
Paleis van Justitie Arnhem
Peephole 1
The Eye of Thy Father
piëzzoprint on paper
33 x 33 cm
oplage I edition 12
donderdag 13 oktober 2016
Biennale Gelderland 2016 # 2
GROUND CONTROL ZERO
Biënnale Gelderland 2016
Paleis van Justitie Arnhem
FOTO: Wout Herfkens
NIEUW ZWART GAT
Het gat is veel te groot geworden om fatsoenlijk naar het uitdijende heelal te kunnen kijken. Gelukkig laat de lens wel net genoeg licht door om de wereld op de kop te kunnen bekijken.
Biënnale Gelderland 2016
Paleis van Justitie Arnhem
Peephole 2
The Eyes of Thy Son
piëzzoprint on paper
33 x 33 cm
oplage I edition 12
maandag 3 oktober 2016
Biennale Gelderland 2016 # 1
Ground Control ZERO
2 preliminary drawings
mixed media on paper
31,5 x 24,7 cm
LIVING, GIVING
Biënnale Gelderland 2016
Paleis van Justitie, Arnhem
curator Hanne Hagenaars
biennalegelderland.nl
Ground Control ZERO
Vroeger was ik vies van het werken in opdracht; ik wilde zo autonoom mogelijk zijn en blijven, wat dat ook moge betekenen... Als ik iets in opdracht maakte, resulteerde dat op zijn zachtst gezegd niet altijd in goed werk. Ik heb dingen gemaakt die ik nu echt niet meer te pruimen vind, maar daar was gebrek aan eigen ruggengraat niet per se debet aan. Het was eerder zo dat ik gewoonweg teveel over 'de wensen van de ander' nadacht en mezelf veel teveel 'vergat'.
Grappig genoeg speelt de komende Biënnale Gelderland zich grotendeels af buiten het museum. En dat is niet verkeerd, want tijdens de afgelopen Sonsbeek had het Arnhems Museum, op zijn zachts gezegd, nou niet de beste werken in huis. Behalve dan Roy Villevoy, die wat mij betreft met kop en schouders boven de rest uitstak. Beter naam dan Sonsbeek leek mij Slonsbeek. Het werk hing heus wel mooi, maar wat erop stond was veelal slaapverwekkend.
Met dank aan Hanne Hagenaars, die de curator is van de Biënnale Gelderland en die de tentoonstelling de titel LIVING, GIVING meegaf, mocht -of mag- ik, na ruim twintig jaar, eindelijk ook weer eens meedoen. Niet leuk voor mij, zou je denken, is dat in het concept van Hagenaars vervat zit dat elke deelnemende kunstenaar wordt gekoppeld aan een persoon en een plek. Nou niet bepaald iets waar ik vroeger om stond te trappelen: samenwerken, de dialoog aangaan, werken in opdracht, werken met een door een ander bedacht concept. Niet dat ik die ander niet zag staan; juist wel. Ik zag de ander veel teveel, dacht veel te lang na over wat een ander had gezegd en wist vervolgens steevast niet meer waar ik zelf stond.
Komisch genoeg gebiedt de religie die ik min of meer aanhang me om me oppervlakkig of opportunistisch met elke willekeurige 'ander' in te laten. Integendeel, gevraagd werd om me diepgaand te verhouden tot en me dienstbaar op te stellen naar die ander. De door die religie gehanteerde bronnen heb ik in het verleden nogal eens geïnterpreteerd als 'de ander voorop stellen' en 'doen wat de ander zegt'. Het duurde wel heel erg lang voor ik doorkreeg dat het zo niet werkte. Zeker niet in de kunst.
In mijn atelier liet ik me nooit ene moer gelegen liggen aan de ander, maar eenmaal buiten was de ander zo'n beetje heilig en was ik 'weg'. Een goede vriend, die zichzelf geen boeddhist noemt maar het volgens mij wel is, zei eens, toen het over dit soort dingen ging: 'Ja, maar Rinke, een van de grote meesters van het oosten heeft eens gezegd: "Je moet wel eerst een ego hebben om er ook een los te kunnen laten." ' Die gedachte is natuurlijk troostrijk voor een romantische geest en als ochtendmantra werkt die slogan uitstekend.
Ergens onderweg ben ik 'de ander' meer gaan zien als 'gelijk aan mezelf' en minder als 'ver boven mij verheven'. Maar het klinkt mooier dan het is, want nog altijd zoek ik manieren om de dialoog met andere wezens meer in evenwicht te krijgen. Nou, de aanstaande biënnale heeft me zeker geholpen zo radicaal mogelijk te formuleren wat ik graag zou willen doen. En dus diende ik bij Hanne Hagenaars een snood plan in dat mij nogal geschikt leek voor het Paleis van Justitie, een plan waar niet alleen Hanne zich over moest buigen, maar natuurlijk ook de uitverkoren rechter van de Rechtbank Gelderland in Arnhem.
Wat volgde was een vet ingewikkelde dialoog tussen een veelvoud aan partijen, waarbij ik zelf door de bomen het bos soms helemaal niet meer zag. Gelukkig neem ik, in tegenstelling tot vroeger, de dingen wat meer met een korreltje zout, maar kattenpis is het nog altijd niet om te blijven fluiten als je staart toch weer eens tussen de benen kruipt. Vroeger zou ik vermoedelijk zijn bezweken onder het gewicht van de gevoerde discours en de gewraakte plannen. Nu zag ik een en ander gelukkig een beetje aankomen als een onweersbui boven de kalme zee en bedacht ik zo ongeveer het tegendeel van mijn aanvankelijke plan.
Ground Control ZERO
preliminary drawing
mixed media on paper
31,5 x 24,7 cm
Abonneren op:
Posts (Atom)