Rinke Nijburg
The Act of Killing I
2021C-print en gemengde techniek op papier
ca 90 x 130 cm
(collectie kunstenaar)The Act of Killing & The Act of Compassion
Cultural Appropration & Cultural Appreciation
Het moest er wel een keer van komen: De Heere Jezus Christus en Reichskanzler Adolf Hitler in een en hetzelfde beeld zetten. Het lijkt zo simpel, maar voor mij was het dat echt niet.
In Jezus ben ik altijd al geïnteresseerd geweest, al was het maar omdat ik met die man ben opgevoed. Maar de fascinatie voor Jezus gaat dieper dan devotie. De fascinatie voor Hitler trouwens ook, al is die van later datum, vanaf de brugklas, en van een totaal andere orde. Dat die twee me zo bezighielden en houden, zal te maken hebben met het grandioze licht-donker contrast.
De een deugt wel, de ander niet. Of ze deugen allebei niet. Het is een van die twee. Een derde optie zie ik niet. Dat ze allebei door de beugel zouden kunnen is onbestaanbaar.
Behalve deze C-print heb ik nog geen ander werk gemaakt, daar begin ik vandaag aan. Met een soort lood in de schoenen. Want wat doe ik nou eigenlijk wanneer ik dit beeld maak?
Zowat niemand verdiept zich nog op een aardige, diepgravende manier in 'De Zoon des Mensen', zeker niet in Nederland en allerminst in de Nederlandse beeldende kunsten. Jezus de Christus is 'Een Man van Al Teveel Smarten' geworden; het stikt inmiddels van de misinterpretaties en vooroordelen.
Hitler afbeelden is ook niet eenvoudig, ook al wist ik van die man reeds kort nadat ik Jezus De Idioot [1] leerde kennen. Hitler ken ik dus ook een beetje. Beide heren verschenen in mijn jeugdjaren op het magische toneel.
Wat voeg je als kunstenaar toe aan de biografieën, de films, de spotprenten van die eerste en die tweede idioot? En: wat haal je je op de hals wanneer je die 'gestoorde Ariër' naast een 'gestoorde' Jood zet?
Vorige week hoorde ik voor het eerst iemand het begrip Cultural Appreciation bezigen. Mooi woordgebruik: je waardeert een cultuur en eigent je die niet onbeschaamd toe, zoals het begrip Cultural Appropriation wil. Nee, je eigent je die cultuur beschaamd toe. Ondertussen vraag ik mezelf af of ik me ook het christendom niet heb toegeëigend ook al werd ik ermee geboren ...
En nog meer dan dat vraag ik me af of ik me, door Adolf Hitler op de schoot van 'De Man van Al Teveel Smarten' te leggen, niet teveel over Hitler ontferm? Sterker nog: of ik die twee niet onlosmakelijk met elkaar verbindt, in een piëta-achtige verstrengeling? Door de betrekkelijk eenvoudige handeling de beide koppen van de romp te knippen en op het lijf van de ander te plakken, ontstaat er een heel vreemd beeld.
Wat betekent 'The Act of Killing' precies? Mag een kunstenaar een beeld maken waarvan hij of zij de thermografische turbulentie helemaal niet kan inschatten?
Ik ga dat beeld echt wel maken, maar eerder omdat het 'er wel een keer van moest komen' dan omdat ik er zo graag een soort desperate aandacht mee wil trekken. Dat laatste zal menigeen wel denken, maar het eerste is het geval. Dat denk ik, hoop ik. Laat ik het bidden.
Voor een voorlopige samenvatting van de gedachtewereld die achter 'The Act of Killing' ligt zou men post nummer 14 kunnen lezen. [2]
[1] 'De idioot' verwijst naar het gelijknamige boek uit 1869 van Fjodor Michajlovitsj Dostojevski. Veel interpreten zien 'de idioot' van Dostojevski als een beeld van de Russische Jezus Christus.
