Edith,
Ik ben - ik heb geleerd dat je een brief nooit mag beginnen met ik - behoorlijk dronken en dat wordt straks nog veel erger. Stoor je er niet aan. Jij hebt je sores, ik heb mijn sores. Ik begrijp heus dat ik mijn noodlot vooralsnog - dat kan veranderen - niet mag vergelijken met die van jou, laat staan met het lot van het hele Joodse volk, dat momenteel, ik bedoel de laatste twintig eeuwen, niet altijd over rozen ging.
Hier in dit huis hebben ze niets in de gaten; ik kreeg een sixpack tripeltjes karmeliet van mijn Palestijnse buurman die zogenaamd geen alcohol drinkt omdat hij moslim is. Maar het is eenvoudiger: hij is dol op drank maar lust geen bier en dus kreeg ik zijn bier dat hij ongetwijfeld kreeg vaan een andere moslim die het niet zo nou neemt als het oorspronkelijke idee was. Ik ken dat.
Als ik teveel drink, dan word ik heel religieus en dat is behoorlijk kut. Je weet dat ik niet in jouw kattelieke god geloof en dus ook niet in die van jullie joden noch in die van mijn Palestijnse buurman. Boeddhisten zijn doorgaans bangeriken, zeker de geestelijk vetgemeste westerlingen die zich bekeerden tot deze religie die zichzelf eerder ziet als filosofiez, hindoes aanbidden alle goden als ze maar een fysieke verschijning hebben en verder gaat het om variaties op de genoemde godsdiensten. Doe mij maar het ongeloof dat in niets gelooft behalve in zichzelf. Ook wij hebben een heilige schrift, een oversized code, en die heet Data, die eindeloos nieuwe feiten spuwt als een orakelende vulkaan die maar blijft braken.
Met religieus bedoel ik dat ik, als ik teveel drink, al die controleerbare data niet meer helemaal vertrouw. De wetenschap leert dat de wetenschappelijk geschoolde, universitair opgeleide jager-verzamelaar die teveel alcohol in het bloed heeft niet helder meer kan denken en dus de juiste data niet meer ontvangt. Ik ben het daar mee eens als ik niet beneveld ben, maar niet als ik wel beneveld ben.
Edith, ik geef grif toe dat ik, in zekere zin, het geluk heb gehad dat ik niet Joods ben, dat jij en je neurotische bijenvolkje uitverkoren bent om vroegtijdig te sneuvelen in Birkenau en ik, nog altijd meer dan der dagen zat, leef. Nu, lieve Edith, word ik sentimenteel, zeg romantisch en overgevoelig voor jouw argumenten om in jouw lokale held te geloven die meende dat je god slechts kunt vinden in het verlies. Ik heb daar veel over te zeggen, maar voordat ik woede uitbarst - in mijn geval met vrij dramatische gevolgen voor de toevallig aanwezige hulpverleners en voor mij - keer ik terug naar mijn grote wens jou te redden uit de handen van jouw verlossers, de Nazi's waarvan de meesten Duits spraken.
Ostenbach I Die Niederlände I Oktober 1907
Beste Dolf,
[...]
Fijn dat ik Dolf mag zeggen; Adolfus klonk mij veel te rooms en al te weinig Germaans. Mocht je ooit beginnen aan een hond, Dolf, dan zou ik een Duitse Herder nemen en die Wolff noemen. Het klinkt veel leuker als je dan kun zeggen: 'Ich bin Dolf und das ist Wolff'. Als bij toverslag wordt het van Romaans Germaans en daar zoek jij het en dat begrijp ik. Iedereen is vandaag de dag bezig met afkomst, met zijn of haar of hen lichamelijke en dus geestelijke wortels die zoveel mogelijk moeten aarden in het eigen voorouderlijk bloed en de eigen voorouderlijke bodem die zwart is of wit of rood of bruin.
Neem van Joseph aan, Dolf, dat je nu, bijna honderd jaar later, bijna onbegrijpelijk veel punten kunt scoren op je afkomst, vooral als die uit donker Afrika stammen. Andere windstreken zijn ook niet verkeerd, maar hoe dieper je zwarte wortels hoe beter het is voor je setje competenties. Je snapt dat in het kielzog van de wedijver wie de meest edele wilde is iedereen op zoek gaat naar de eigen oorsprong en dat het ook begrijpelijk is dat de wetenschap zoekt naar aanwijzingen dat we, ik bedoel home sapiens, niet erectus, niet per se uit Zuid-Afrika stammen maar dat het wellicht ingewikkelder in elkaar steekt. Geloof dus gerust in je eigen roots.
De hamvraag is natuurlijk waar je uitkomt als je je eigen geschiedenis probeert op te graven: bij de Romeinen die hun roemruchte klassieke erfenis totaal verkwanselden door zich op het sterfbed te bekeren tot het christelijk geloof of dat je te rade gaat mij de Germanen die maar liefst drie legioenen verslonden in het Teutoburgerwald. Mij maakt het niet uit, maar ik snap dat je hart ligt bij je eigen volk en dat waren Germanen.
Ik adviseer je, als voorbereiding op je aanmelding aan de kunstacademie in Wenen, je te verdiepen in de meest recente ontwikkelingen in de hedendaagse kunst. Sowieso vragen ze of je of je wel eens naar en museum of tentoonstelling gaat, maar als je op de hoogte bent van de meest recente ontwikkelingen worden ze ogenblikkelijk alert zoals jouw Wolff die iets hoort ritselen in het Teutoburgerwald. Voor nu alle goeds met de voorbereidingen van je portfolio die niet uitgebreid genoeg kan zijn. En help me onthouden dat ik je iets vertel over dat wat vandaag de dag in Wenen en in Dresden.
Hartelijks Joseph
Edith, ik geloof dat het vooralsnog meevalt met mijn dronkenschap. Ik had verwacht dat die tripeltjes er harder in zouden hakken, zeker omdat ik lange tijd geen alcohol nuttigde en kennelijk weet de drank goed samen te werken met de dagelijkse medicijnen die bekent de hele kleurencirkel beschrijven.
Vertel iets over de sfeer in het kamp, iets over de vele etniciteiten en hoe die samengaan of niet, iets over de geïnterneerde kunstenaars - maken die nog iets - en zeg iets over het weer. Is het bij jullie ook zo droog? Moet je de planten voortduren water geven? Doe je dat met een gieter of een tuinslang? Hebben jullie ook alles van Gardena? Heb je het idee dat de aarde opwarmt of is dat iets van tijdelijke aard?
Ik hoor het graag, ben erg benieuwd hoe jij tegen klimaatverandering aankijkt.
Liefs Jouw Joseph
