One of the Bigger Big bangs, 2013
Cosmic Bubbles / Kosmische bellen No 2
mixed media on paper
gemengde techniek op papier
Ø 20 cm
Cosmic Bubbles / Kosmische bellen No 2
mixed media on paper
gemengde techniek op papier
Ø 20 cm
Kosmische bellen
hortus conclusus, fons signatus
hortus conclusus, fons signatus
'Hortus conclusus, soror mea sponsa; hortus conclusus, fons
signatus.' [1]
I In de moderne tijd wordt het beeld van
de hortus conclusus nog wel gebruikt,
-vooral in de architectuur,- maar het religieuze is er goeddeels of helemaal uit
verdwenen. Met het oprukken van de stedelijke en seculiere omgeving en de
teloorgang van het religieuze platteland en de wilde natuur is het ijkpunt van
de omsloten tuin in ogen van velen onherroepelijk verschoven van natuur naar
stad, van de natuurlijke schepping gods naar de menselijke, architectonische
schepping. De maagdelijke paradijstuin hoeft niet meer beschermd te worden
tegen wolf en beer, maar tegen beton en staal. Alhoewel deze verschuiving van
natuur naar cultuur een logische lijkt, en het religieuze element zich -althans
in de volksmond- met het gemak van een appendix laat verwijderen, lijkt de
vraag toch gerechtvaardigd of het beeld van de hortus conclusus hiermee niet al te steriel is geworden. Want ook
al verwijdert men het bovennatuurlijke aspect uit de omsloten tuin, het kwaad
dat een immanent onderdeel uitmaakt van deze discours verwijdert men niet zo
gemakkelijk. Het kwaad is als het onkruid, het woekert voort over beton en asfalt.
De schepper-god laat zich wellicht nog wel verdrijven uit het paradijs, maar de
scheppende en dus vernietigende mens niet. Met de mens doet onherroepelijk het
kwaad haar intrede, juist het voorwerp van onderzoek dat in het Bijbelboek
Genesis zo weergaloos onder de loep wordt genomen.[2] De god
maakt een omsloten tuin binnen het domein van de wilde natuur en noemt die Hof
van Eden. In die tuin zet hij een mens, de Adam, die haar moet bewerken en bewaken
alsof niet alles goed was.[3]
[1] Hooglied
4:12. Vertaling uit het Latijn: ‘Mijn zuster, o bruid! gij zijt een besloten
hof, een besloten wel, een verzegelde fontein.’
[2] Genesis 1-3.
[3] Rinke Nijburg, ‘Onder een bijna lege hemel. Over het huwelijk van kat en muis in de Bijbel’, in: The Glorious Rise and Fall…, KW14, Den Bosch 2013.
[2] Genesis 1-3.
[3] Rinke Nijburg, ‘Onder een bijna lege hemel. Over het huwelijk van kat en muis in de Bijbel’, in: The Glorious Rise and Fall…, KW14, Den Bosch 2013.
Museum voor Religieuze Kunst
Hortus Conclusus – de omsloten tuin
1 juni-18 augustus 2013
Museum voor Religieuze Kunst
Vorstenburg 1
5401 AZ Uden
1 juni-18 augustus 2013
Museum voor Religieuze Kunst
Vorstenburg 1
5401 AZ Uden
T 0413. 26 34 31
