Brieven aan Edith Stein #54 'Edith, wil je mij verjagen uit mijn eigen hoofd?'

 

 

BRIEF 54  

aan Edith Stein 

'Edith, wil je mij verjagen uit mijn eigen hoofd?' 

Joseph M. Heij 

Wolfheze bij Arnhem

 

Zeer Genadige Zuster Benedicta van het Kruis, 

Lieve Edith,

Kun je je herinneren dat ik je vertelde dat onze eigen Anne Frank in jouw oorlog een dagboek bijhield? Ze begint steeds met 'Lieve Kitty', alsof Kitty volmaakt is. Anne wordt nooit boos op Kitty. 

Ik geef toe dat Anne vanuit Frankfurt a M. naar Amsterdam kwam, dat ze geen echte Nederlander was, maar een vluchtelinge die verdomd goed schreef. Dat weet je denk ik niet, Edith, maar ik vertel het je wel, misschien zelfs voor de tweede keer; het is belangrijke informatie. Van mij kun je niet zeggen dat ik gevlucht ben uit een land, wel uit een benard brein. Van mij kun je ook niet zeggen dat ik goed schrijf, terwijl het toch mijn moerstaal is. Van mij kun je ook niet zeggen dat ik word opgejaagd, dat ik me op een nare zolder moet verschansen.

Vertelde ik je al dat ik Anne's dagboek kreeg toen ik een jaar of 8 was, dat ik het helemaal las en dat ik vanaf dat moment wist dat joden een soort Übermenschen waren en geen Untermenschen? Dan snap je toch ook Edith, dat ik het jouw god kwalijk neem dat hij jullie zoveel talent gaf en mij zo weinig? Waarom waren jullie uitverkoren en niet ik, of mijn volk? Waarom eigenlijk kreeg ik niet mijn eigen, lege dagboek toen ik 8 jaar oud was, zodat ik mijn eigen noodlot kon beschrijven in plaats van me op te hangen aan mijn schuldgevoelens? Waarom kreeg ik een dagboek dat wel speciaal voor mijn bedoeld leek? Een dagboek van 'een ander' zodat ik me nooit mijn onschuldige zelf kon voelen? En waarom een heilig boek dat me eveneens de grond in boorde? Waarom lieten mijn ouders me zo onvoorstelbaar schuldig voelen?

Je weet toch dat ik probeerde een portret van jou te maken? Ik bedoel geen collage maar een echt, getekend en geschilderd portret? Ik wilde Mijn Vriend evenaren, dat zij duidelijk, wilde nog veel liever een stukje boven hem uitstijgen, maar ik geloof niet dat het me lukt. - Niet dat het hem lukt. - Jouw kop, Edith, jouw gelaat, baart me het meeste zorgen, maar de rest doet dat ook. Ik heb de collage die ik voor Mijn Vriend maakte, omdat hij erom verlegen zat, zelf ook maar eens nagetekend, op groot formaat. 

De titel 'Between the Violet and the Violet' haalde ik uit Ash Wednesday van T.S. Eliot, maar alhoewel overduidelijk bedoeld voor Aswoensdag, postte de vrouw van Mijn Vriend mijn noeste arbeid die dag niet. Ik denk wel dat zij dat wel wilde doen hoor, maar dat hij, Mijn Vriend, het tegenhield. Teveel glorie voor mij, teveel competitie, daar kan hij niet tegen. Denk je niet, Edith? Of is het gewoon te slecht gemaakt. Edith? Zijn mijn collages beter? Menswaardiger? Zeg jij het eens.

Ik denk wel dat jij een stuk beroemder had kunnen worden als jij niet bekeerd was door het rooms-katholieke geloof. Misschien moet je dat eens ophelderen. Het is waar dat vandaag de dag nog steeds pakweg 30 procent van de mensen afhaakt wanneer ze horen dat iemand 'joods' is. Dat is zo, daarover geen kwaad woord. Daar kon je ook weinig aan doen, Edith, niets aan veranderen. Maar weet je ook dat inmiddels minstens het dubbele aantal procenten afhaakt wanneer die horen dat je katholiek was? Ik bedoel werd. Hoe dom kun je zijn. 

Och Edith, ik had het je zo gegund dat je beroemder was dan je nu bent. Wist maar eens dat het roomse instituut dat door niemand werd gecontroleerd - noch door een god, noch door een paar moedige mensen - al die eeuwen als een feilloze magneet de meest zieke geesten aantrok? Zoveel kinderverkrachters heeft opgehoest, zoveel werkelijk Entartete, dat het ook zo lang duurde voordat jouw kerk eindelijk eens het lang verbeide MEA CULPA kon ophoesten? Snap je nu dat anno 2020 bijna niemand nog goesting heeft zich met jouw kutkerk in te laten?   

Je weet Edith, dat ik het niet verkeerd bedoel. Helemaal niet. Ik ben je vriend. Jij kon het in jouw dagen niet weten, echt niet. Je zou het toch hebben betreurd, je zou jouw paus een welriekende maar niet mis te verstane brief hebben gestuurd die nooit werd beantwoord? Ik weet dat Edith, ik weet dat. Zou je weer zijn uitgetreden? Dat wilde ik graag weten. Ik weet ook wel dat, overbodig om te zeggen, inmiddels bijna alle universele psychiatrische instellingen, alle globale sportclubs, - waaronder atletiek en zwemclubs en de voetbal, - bijna alle spirituele clubs in het oost en in het westen - waaronder zeer fijne yoga en diep helende meditatiecursussen - inclusief een paar van de meest invloedrijke boeddhistische, zeer indigenous masters, uit India en Tibet zelve, rap de hand in de eigen boezem moesten gaan steken. Ik zag dat ook de arme de Dalai Lama - god hebben zijn ziel - niet onderdeed voor de Roomse Paus toen hij probeerde weg te stoppen wat niet weggestopt mag worden. Niemand ontspringt de geile dans. Vraag me niet Edith, wat ik zelf deed, waarom ik hier zit, vraag me dat maar niet.

Wil je voor ons allemaal bidden Edith? Wil je mij verjagen uit mijn eigen hoofd? Liefst naar het Beloofde Land waar volle biologische melk was en hoger en veel zuiverder honing, liefst uit Tibet zelf?

Liefs Jouw Joseph  

 

  

 

 

 

 

 

 

Brieven aan Edith Stein #53 'In de schaduw van bloeiende meisjes'

 

BRIEF 53  

aan Edith Stein

'In de schaduw van bloeiende meisjes'   

Joseph M. Heij

Wolfheze bij Arnhem

 

Zeer Genadige Zuster Benedicta van het Kruis, 

Lieve Edith,

Jouw vermogen tot empathie moet enorm groot zijn Edith, anders had je je hart nooit aan Jezus gegeven, die zelf Jood was maar tegelijkertijd de vijand van de Joden. Zeggen ze, niet ik. En aan Maria, zijn verkreukelde oude moeder die dertien was toen ze haar eigen god baarde. Zeggen de wetenschappers, dat ze twaalf of dertien was, niet ik. Je kwam uit een warm nest, Edith, dat kan niet anders. Ik heb nog nooit iemand ontmoet die geen liefde kreeg maar die wel kon uitdelen. Een gelukkig gesternte is het halve werk, zullen we samen zeggen.

Ik weet dat je de Heilige vader in Rome een heldhaftige brief hebt gestuurd, ik weet dat je je op jouw manier wel degelijk hebt proberen te verzetten tegen het naziregime, begrijp ook dat niet iedereen hetzelfde karakter heeft en dezelfde keuzes maakt, maar de beslotenheid van het klooster? Wat the fuck helpt bidden in een donker kamertje van 2 bij 2 meter? Leg me dat eens uit Edith. Beetje raar wel dat je het klooster in ging. Je had toch ook kunnen kiezen voor het verzet? Voor de strijd van Weiße Rose? Of rode partizane kunnen worden?  

'When they poured across the border
I was cautioned to surrender
This I could not do;
I took my gun and vanished'

Gisteravond na het eten, dat een bezoeking was, niet vanwege het eten, want dat was best lekker, keek ik tv. We aten Pad Thai zonder kip. Kip is uit den boze. Ze zijn hier erg bezig met het milieu, zeg maar 'behoorlijk woke', niet alleen de woonondersteuners, die voor ons, en met ons, koken, maar ook de meeste cliënten. Kippen zijn levende wezens die een eigen ziel en mening hebben, hun leven willen leiden zoals ze dat zelf het liefste willen vormgeven. Zonder inmenging van de mens. Ik snap dat, maar er zijn ook grenzen.

Gisteravond zat ik CNN te kijken bij een van mijn geliefde buren die wel tv mogen kijken. Jammer genoeg ging het weer over Oekraïne omdat het gisteren precies een jaar geleden was dat de oorlog begon. - Da's niet waar zeggen sommigen, want die oorlog begon al in 2014. Da's niet waar want die begon toen toen Hitler Rusland binnenviel. - Ik weet dat ook niet, maar wanneer je een datum prikt, dan heb je iets te vieren. Of te gedenken. 

Dat Engels op tv kan ik wel een beetje volgen, maar liever kijk ik zonder geluid naar de beelden, omdat mijn ziel de beelden nu eenmaal beter begrijpt dan de stortvloed aan woorden. Zelensky, voor de goede orde: neonazi, jood, komiek en president in enen, stond in Kiev voor een Russisch orthodoxe kerk de eenjarige oorlog met Moedertje Rusland te vieren, ik bedoel gedenken. Precies voor zijn neus stonden rijen dikke soldaten. Echte vrienden. De camera gleed langs de hoofden, zoals Leni Riefenstahl dat ooit zo mooi deed toen ze haar film over het nazisme maakte. Dat was een opdracht, niet iets waar Leni achter stond, zei ze na de oorlog. Zei ze net iets te laat. 

Natuurlijk zijn we blij met Leni's films. Ze zijn goed gemaakt, vernieuwen, behoorlijk zelfs, zijn handig om Volksdeutschen te identificeren in het kader van de 'Neurenbergse processen', dat is allemaal heel zeker waar. We zouden ongetwijfeld ook in keihard de eigen handen hebben geklapt wanneer Leni een film had mogen maken van Auschwitz-Birkenau. Die zou vast ook steengoed zijn geworden, zeg maar vernieuwend, artistiek aantrekkelijk en integer. We zouden heel blij zijn wanneer Leni dat ook nog gedaan had, dat is het punt niet. Maar hoe kun je zo'n film maken? Hoe kun je met een goed geweten zoveel meter film draaien zonder dat je geweten moet kokhalzen?   

Ik zag die twee meisjes op CNN, Edith, en toen was ik echt helemaal klaar. Ik had zozeer zoveel genoeg gezien, dat ik mijn buurman vroeg of hij niet verder wilde kijken. Of het kon stoppen. Of hij die twee koppen terug kon halen. Tegenwoordig kan dat. Ik vroeg hem ook of hij er een opname van kon maken, ook dat kon. Weet je Edith, ik realiseerde me ineens dat ik geen haar beter ben dan jij, dat ook ik me verschuil. Zoals jij je verstopte in het klooster, zo verstop ik me in dit tehuis. Zoals jij de schijnveiligheid van het gebed zocht, zo zoek ik ijdele veiligheid in mijn collages. 

Jij moest maar veel bidden voor die meisjes, Edith, ik moest maar flink knippen en plakken. Laten we dat doen, Edith, laten we de Joodse god vragen om ons bij te staan in onze schijnheilige nood, in ieder geval de mijne, over jou wil ik niet oordelen. Excuses. Maar die twee meisjes gaan niet meer uit mijn hoofd. Die twee zijn zo... lief..., zo sereen, zo mooi verstild, zo ongestoord door het kwaad, dat ze wel heilig moeten zijn. 

Ik zie dat ook in jouw portretten Edith, ik bedoel de fotografische, niet die ik of Mijn Vriend maken; wat wij doen zullen we gauw weer vergeten. Wat die meisjes doen stelt iets voor, wat die cameraman of vrouw of hem doet, dat stelt iets voor. Snap je Edith, dat ik geen hoge pet op heb van mezelf, van jou al een stuk meer en van die meisjes al helemaal? Je snapt nu beter dan eerst dat ik liever niks meer maakte dan iets dat mij in de schijnwerpers zet in plaats van deze meisjes? Begrijp ik deze Proustiaanse titel nu ietsjes beter: 'In de schaduw van bloeiende meisjes'? Nee, ik denk het niet. 

Wil je mij, Heilige Edith, helpen om verlost te worden van dat wat de boeddhisten 'het zelf' noemen? Als je dat doet Edith, voor mij bidden, dan kan ik misschien ook verlost worden door jouw god. Ooit.

Liefs Jouw Joseph    

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Brieven aan Edith Stein #52 'Je hoeft me ook niet meer te schrijven'

 

 

 

BRIEF 52  

aan Edith Stein

'Je hoeft me ook niet meer te schrijven'   

Joseph M. Heij

Wolfheze bij Arnhem

 

Zeer Genadige Zuster Benedicta van het Kruis, 

Lieve Edith,

Mijn Vriend was een paar dagen geleden hier; wat een feest. Hij vertelde dat zijn vader op 16 januari jongstleden vijfennegentig is geworden. - Wat een eeuw. - Dat is op de kop af die dag in 1945 waarop Adolf Hitler met veel tegenzin met de sneltrein vanuit Zuid Beieren naar Berlijn toog, omdat hij nu eenmaal officieel zetelde in Germani, ook al was de majestueuze koepel die hij en Speer saampjes hadden ontworpen nog niet bepaald in de maak en anders, wanneer het groteske ding er wel had gestaan en ondanks de vele bezweringen van de vliegende dikbuik, door de geallieerden allang gebombardeerd en tot ondefinieerbare puinhoop gemaakt. Precies zoals de Russen nu alle elektra in Oekraïne, meteen nadat het na het laatste bombardement gerepareerd is, weer uitschakelen omdat Poetin het vervelend vindt dat zijn broedervolk stroom heeft, terwijl hij zo zijn best doet om zijn Oekraïnse vrienden te bevrijden van de neonazi's. Liever had Poetin vrienden gehad dan vijanden. Liever ook was Adolfus in de rustieke theehut in Berchtesgaden gebleven. Maar soms kan men niet anders. Dat zal karma zijn.

Mijn Vriend werkt aan een portret van jou. Hij doet zijn best, maar het blijft er suf uitzien. Ik heb hem geadviseerd om de zwarte knipsels weer uit de kast te trekken. Ik zei: 'Maak voor Edith een zwarte nimbus of een duister aura. Geef haar 'de heiligheid van gene zijde' die haar beslist toekomt, laat de verrotte sterfelijkheid los.' 

Mij verbaasde het dat hij me gisteren een briefje stuurde waarin hij zijn enthousiasme liet blijken over het resultaat waaruit bleek dat hij mijn aanmerkingen veel meer ter harte had genomen dan ik van nature had verwacht. Ik heb er uiteraard maar niks van gezegd, maar ik dacht gelijk: 'Maar Beste Vriend, nou is het net een blauwe Shiva. Mij maakt het niet uit, sterker nog, ik vind het wel grappig. Maar jij bedoelt vermoedelijk iets heel anders.'

Graag wilde ik je nog een geval voorleggen dat me tot nadenken stemt, maar ik doe dat morgen, als jij dat tenminste goed vindt? Ik had een goede vriend die ik een brief stuurde, of misschien twee, die hem niet beviel. Nou zegt hij de vriendschap op. Hij schrijft: 'Ik zeg de vriendschap op'. Alsof hij een overbodig abonnement op een krant of overbodige glossy opzegt. Edith, hoeveel vrienden heb jij die na 30 jaar vriendschap zomaar ineens de stekker eruit trekken alsof het niks was? Alsof je voor een vriendschap niet nog net iets harder had kunnen knokken dan een of twee veel te vlug getikte epistels? 

Aanvullend heette het ook nog:'Je hoeft me ook niet meer te schrijven.' Wat doe je dan, Edith? Hoeveel ontrouw of onbetrouwbaarheid heb jij in je leven beleefd? En wat doe je als iemand jou een atoombom stuurt in plaats van een gewone intercontinentale conventionele raket? Is dat omdat je de oorlog niet kunt winnen, zoals Poetin dreigt met kernwapens omdat hij nu eenmaal niet geleerd heeft in zijn eigen ziel te kijken? Ik wil dat weten, Edith, jij bent een stuk heiliger dan ik.

O ja, wist je dat de besnorde satan, wiens naam we liever niet te vaak noemden, ook bijna de waterstofbom had gehad? Gelukkig was Albert Einstein al een ietsjes eerder vertrokken uit Germania en bleek Wernher von Braun, arischer dan zijn achternaam doet vermoeden, net ietsjes minder intelligent dan de eeuwige jood, iets dat mijn eigen vader ooit deed uitroepen: 'Dat Hitler de atoombom niet had is Gods hand in de geschiedenis.' Ik vind dat ontroerend, niet omdat het waar is, maar omdat we mogen hopen en bidden dat diezelfde god weet te voorkomen dat de gek in Moskou nog werkende atoombommen heeft.  

 Liefs, jouw Joseph

 

 

 

 

Brieven aan Edith Stein #51 'Het overbodige geheugen prijsgeven'

 

 

BRIEF 51 

aan Edith Stein

'Het overbodige geheugen prijsgeven'   

Joseph M. Heij

Wolfheze bij Arnhem

 

Zeer Genadige Zuster Benedicta van het Kruis, 

Lieve Edith,

Mijn Vriend en zijn vrouw hebben me vandaag 'verrast' met de tweede, zelf in elkaar geflanste bundel brieven van mij aan jou. Ik heet zowaar Joseph M. Heij, alsof ik zowel naar De Vader van Jezus alsook naar Zijn Moeder ben vernoemd en misschien is dat ook wel zo. Het postpakket werd me gebracht door Ineke, een van de aardigste jongedames die zichzelf hulpverlener mogen noemen. Het was een grote doos die aan de bovenkant allang open gesneden was; maar ze doen altijd alsof elk verspakket nog dicht zat, alsof ze benieuwd zijn wat er in de doos zit, maar ze weten dat allang. Ze menen alles te weten.

Ik dacht dat ik eindelijk weer eens 'iets te lezen' kreeg en was diep teleurgesteld toen ik slechts 5 dezelfde boekjes aantrof: 'Joseph M. Heij, Brieven aan Edith Stein.' Wat moet ik in godsnaam met een uitgave van mijn eigen brieven? Wie gaat er zijn of haar eigen schrijfsels zitten herlezen? Deed jij dat? Ja, je wetenschappelijke werk, Edith, dat kun je best herlezen en corrigeren, zo nu en dan, maar toch niet de, aan deze of gene gestuurde, zelf geschreven brieven waar niemand op zit te wachten, zelfs degene niet aan wie ze werden gestuurd? 

Jouw brieven aan mij, Edith, zou ik graag nog eens allemaal herlezen; ik ben Vincent van Gogh niet die bijna alle brieven van zijn broer in de houtkachel smeet. Nu hebben we alleen nog de brieven van de stugge kluizenaar aan de meegaande man in de metropool. En waarom is dat zo? Omdat Theo zo goed was de meest vreselijke litanieën van zijn immer depressieve en parasiterende broer zorgvuldig te lezen en te bewaren. Het overbodige geheugen prijsgeven aan de vlammen kan altijd nog, nietwaar? Straks vergaat het ons ook zo: nergens een brief van jou te bekennen, maar wel al mijn openhartige maar private ontboezemingen aan jou. Wat willen die lui bereiken? Vrolijker word ik niet vandaag.

Nog twee maandjes Edith, ik bedoel dat het nu 10 februari is en dan twee maanden later, 10 mei 1933, want dan is het op de kop af 90 jaar geleden dat bruinhemden op de 'Bebelplatz' in Berlijn 's avonds eens lekker boeken gingen verbranden, onder het genot van een tirade van de manke buikspreker van het enige ware geloof in Duitsland op dat moment in de tijd. - Sommige noemen dat Zeitgeist. - Kun je je die avond herinneren, lieve Edith? Zat je in Berlijn? Stond je, net als Kaestner ingeklemd tussen de opgestroopte mouwen te kijken naar de boeken die aan de vlammen werden prijsgegeven? Werd jouw werk ook verbrand? Zouden ze, de zalige bruinhemden, alsjeblieft, deze bundel brieven ook willen laten delen in het vreugdevuur? Niet alle exemplaren hoeven verbrand, een of twee is wel leuk om te bewaren. Eentje voor jou, eentje, niet voor deze Joseph, maar voor Joseph Goebbels die die avond zo mooi zei: 

“Medestudenten! Duitse mannen en vrouwen! Het tijdperk van overtrokken Joods intellectualisme is voorbij!”.

Grappig dat die boekverbandring op 'Bebelplatz' was, alsof Joseph G. aan de toren van Babel en de gelijknamige spraakverwarring dacht toen hij een plein in Berlijn moest uitkiezen op de grote stadskaart. Schrijf me eens over die avond, Edith, hoe ging dat, hoe voelde dat nou, dat je boeken werden verbrand of juist niet werden verbrand omdat je niet beroemd genoeg was. Dat lijkt me erg naar: ze verbranden allemaal beroemde boeken, maar niet die van jou. Niet omdat je niet net zo entarted was als al die andere Joodse schrijvers maar gewoon omdat je niet genoeg netwerkte, niet genoeg je best deed je cv zo lang te maken dat het wel op moest vallen dat je erbij hoorde. hoorde bij het uitgelezen, lees uitverkoren, gezelschap van schrijvende Joden en andere communisten of ontaarde katholieken.  

Of schrijf me over de Kristallnacht. Schrijf me eens over het tijdperk van het overtrokken Joods intellectualisme waar jij bij hoorde en ook niet helemaal bij hoorde of beter nog: helemaal niet bij hoorde. Niet omdat je van meet af aan Joods was, dat ook, maar vooral omdat je zo dom was om rooms te worden. Herinner je je die tijd nog? Of herinner je je alleen de oorverdovende stilte van het katholieke klooster? Wat komt er aan geluiden van buiten nog binnen als je je zo afsluit van de buitenwereld? Zie en ruik en hoor en proef je dan nog louter de door jou zelf aangestoken binnenbrand, je brandende braamstruik, of heb je dan ook nog een beetje oog en oor en neus en mond voor de verschroeide aarde buiten? Of werd je pas weer wakker in de trein naar het oosten?

Ik hoor het wel weer,

Hartelijks Joseph

NB Sorry Edith, wanneer ik in jouw ogen en oren wellicht een beetje opstandig klink. Ik ben dat ook, in opstand, omdat ik je gewoon uit de tent moest lokken, omdat het anders zo stil blijft, zo wolkeloos. Ik wil rook zien, omdat er dan tenminste ergens vuur is.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Brieven aan Edith Stein #50 'De Eerste Dood en daarna de Tweede'

  

 

BRIEF 50  

aan Edith Stein

'De Eerste Dood en daarna de Tweede'   

Joseph M. Heij

Wolfheze bij Arnhem

 

Zeer Genadige Zuster Benedicta van het Kruis, 

Lieve Edith,

Heb je het erg druk momenteel of neem je ruim de tijd om mijn laatste brief te lezen? Met laatste bedoel deze. Met deze bedoel ik brief. Ik moet nauwkeurig zijn. Mijn intenties moeten glashelder zijn. Ik heb zoveel vragen die ik je voor wil leggen, zoveel last van gewetensnood ook, maar vooral ben ik bang dat ik niet onschuldig ben. Daarom wilde ik je vragen mijn biechtmoeder te zijn. 

Of dat wel mag van het geloof weet ik niet, dat moet je zelf maar even oplossen. Je kunt het ook stiekem doen. Je bent sterk genoeg om De Heilige Vader een brief te sturen: of die een eind wil maken aan de pesterijen en vervolgingen van de Joden in Duitsland. Je bent ook een stuk intelligenter dan ik: wat jij allemaal bestudeert daar kan ik in geen eeuwigheid tegenop. Maar nog eindeloos veel belangrijker is dat ik denk dat je wijs bent, de diepte van de menselijke ziel kunt peilen, een diepte die ik niet kan verdragen, een peilloze diepte, eentje die mij ziekmakende hoogtevrees bezorgt. Het duizelt me nu al, terwijl ik nog helemaal niet in de afgrond kijk. De gedachte aan de diepte van de beerput alleen is al erg genoeg. En toch wil ik er in kijken. En dat wil ik via de lachspiegel van het beeld.

Neem de titel die Mijn Vriend aan mijn collage gaf: 'The Act of Killing'; ik heb zijn gereutel over de betekenis van die titel natuurlijk gelezen, en aangehoord, talloze malen zelfs, laat ik dat voorop stellen. Het komt er volgens mij op neer dat het werk geen piëta is, geen bewening, geen Maria met dood Zoontje op schoot. Lijkt me ook wel duidelijk, want Maria heeft een baard en het Kindeke Jezus niet, slechts een lullig snorretje. Het zou Jezus zijn die op zijn designtroon zit, in het door een hedendaagse, kei beroemde architect ontworpen, goddelijk paleis. Zijn Vader zie je net niet, Zijn Geest ook niet. De Zoon zit altijd rechts van Vader, de Geest steevast links. De beroemde, hedendaagse fotograaf vond het afbeelden van de hele triniteit vermoedelijk net iets te clichématig. Ingezoomd wordt op de zoon, al het overbodige werd weggelaten, less is more; een goede zet van de man of vrouw achter de lens. Want het kon Heinrich zijn maar ook Leni.

Wat ik ervan snap is dat jullie katholieken geloven in 'De Tweede Dood'. Klopt dat Edith? Er is een soort eerste dood, dat is de gewone, die we allemaal wel kennen, of beter gezegd: die we allemaal nog wel eens zullen leren kennen. De een gaat hieraan dood, de ander daaraan, de een jong de ander oud, dat maakte niet uit. Het gaat erom dat je, na je dood, op een gegeven moment weer wakker wordt. Niemand weet precies hoe lang dat duurt, die pauze zeg maar. Je zou willen denken: 'Adam werd het eerst geboren van allemaal en ging als eerste dood, dus die ligt het allerlangst te liggen, daarna komt Eva, dan hun drie kinderen en even later arriveren alle aartsvaders en aartsmoeders, alle pausen en aartsbisschoppen. En nog een heleboel andere heiligen, waaronder jij. - Ik vergeet de aartsvijanden helemaal. Ook die staan op die allerlaatste dag van allemaal op. Allemaal. - Jij slaapt relatief gezien vrij kort, denk ik, ik nog korter. Ze noemen het ook wel the big sleep, maar het verschilt van mens tot mens toch wel enorm.

Helemaal op het laatst, 'niemand weet de ure dan De Vader', niemand weet exact hoe laat, is De Vader het helemaal zat. Waarom weten we niet precies. Misschien dat Hij zich al langer verveelde, zich al een tijdje zat te ergeren, begon in te zien dat het met het leven op aarde, de enige blauwe planeet in de hele kosmos, nou niet bepaald de goede kant op ging. Je zou ook kunnen zeggen: dat je kon zien aankomen dat een hogere diersoort er zo'n machtig potje van aan het maken was, van de aardkloot, zoveel dieren stukmaakte, zoveel mooie planten kapot trapte, zoveel schone zeeën en heldere oceanen verpestte, dat bijna geen dier- of plantensoort nog zin had om te blijven leven en er een einde aan maakte. In ieder geval verbeeldt de collage het moment dat De Vader tegen De Zoon links van hem, vanuit ons gezien, en tegen De Geest, die je niet goed kunt zien omdat die een geest is en geen duif, aan de andere kant, begon aan te praten. Want als alles al zo vaak gezegd is en je zit met elkaar opgescheept tot aan het einde der tijden, wanneer spreek je mekaar dan nog? En wanneer trek je dan de stekker er eindelijk eens uit?

Wanneer het zover is en hoe het precies gaat weet niemand dan De Vader; maar wat we wel weten is dat Ze, de hele triniteit, een heleboel engelen uit de kast trekken, die in dikke rijen van twaalfduizend opstellen, voorzien van de meest hedendaagse wapens; tegen de fanfare helemaal vooraan zeggen Ze dat die nu eindelijk eens mogen beginnen te toeteren, iets waar ze zo lang op hebben geoefend. En dan, helemaal aan het einde van de tijd, dan dalen ze met z'n allen massaal af naar de blauwe planeet om te oordelen over de paar levenden en de vele doden. - Het is gewoon waar dat sommigen nog leven, Edith, niet iedereen was al dood. Zij zien het gewoon voor hun eigen ogen gebeuren. - Sommigen beginnen God aan te roepen, omdat ze denken dat het de Russen of de Chinezen zijn, maar dat is niet zo. Anderen snappen het meteen en beginnen van die dankzij 'de wereld draait door' gospels te zingen die tegenwoordig weer helemaal terug waren van weggeweest. - De wereld draait inderdaad behoorlijk door op dat moment, Edith, dat denk ik. - Weer anderen schijten in hun broek van angst, omdat het toch waar is dat Jezus terugkomt op een wolk, terwijl bijna alle nuchtere mensen zeiden dat zoiets helemaal niet kon bestaan. Omdat er helemaal geen god is, alleen maar mensen.

Komt erop neer dat, volgens de uitleg van Mijn Vriend, Jezus op de rechterstoel zit en dat alle zielen een voor een bij Hem moeten komen. Ze worden gewenkt door een speciale wenkengel. Sommigen slapen door, hoorden de roffels en cimbalen niet. Ze worden door twee zwevende engelen zachtjes op de schoot van Jezus gelegd. Ook de aartsvijanden. Ook Adolfus. Aldus de uitleg van Mijn Vriend. En nou komt het: dan komt het Laatste Oordeel. Dan moet Jezus, die zelf behoorlijk Joods was, beslissen wat hij met dat slapende menneke, dat door zijn moeder Adolfus werd genoemd en ook zo werd gedoopt in de naam van de vader en de zoon en de geest waar we het de hele tijd al over hebben, moet doen. Ik hoop niet dat Hij dan ineens medelijden krijgt, beter nog: boeddhistisch mededogen. Ik zou het tweesnijdende, blinkende zwaard pakken, het blinkt zo omdat het van goud is, en ik zou dat, precies tussen twee ribben in, door het witte velletje heen steken de diepte in, op weg naar het hart, op exact dezelfde plek waar de Romeinse hoofdman of weet ik het wie dat was, zijn lans vanaf zijn paard in de zijde van de Gekruisigde mikte, zodat er water en bloed uitkwam. Dan sterf je meteen. Dat, Edith, noemen jullie toch De Tweede Dood?   

Morgen heb ik nog een paar vragen. Nu eerst maar eens afwachten of ik jouw antwoorden wel helemaal begrijp.

Liefs Jouw Joseph  

 

NB Met jouw permissie heb ik nog even jouw uitgeknipte hoofd op de romp laten zitten; ik verdraag die rotkop van die rotmof vandaag helemaal niet. Vergeet niet dat dit brief nummer vijftig aan jou is.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Brieven aan Edith Stein #49 'Jezus is een Goede Herder, geen Duitse'

 

 

BRIEF 49  

aan Edith Stein

'Jezus is een Goede Herder, geen Duitse'   

Joseph M. Heij

Wolfheze bij Arnhem

 

Zeer Genadige Zuster Benedicta van het Kruis, 

Lieve Edith,

Vergeet die laatste brief Edith. Vergeef me dat ik de waarheid zoveel geweld aandeed. Mijn Vriend, die veel meer over WO2 weet dan ik, heeft de brief op zijn blog gepost zonder die te lezen, iets dat ik me niet kan voorstellen, of hij deed het moedwillig, in de wetenschap dat ik uit mijn denk zat te kletsen. - Wat ook kan is dat zijn vrouw de brief plaatste, die is beter in het onthouden van verjaardagen. - Ten eerste is onze voormalige koningin op de verkeerde dag jarig, namelijk op 31 januari en niet op 30, de dag die ik op het oog had. En ten tweede is 30 januari nou ook niet bepaald de dag dat de satan een einde aan zijn leven maakte in de Wolfskuil. 

Ik neem gevoeglijk aan dat Mijn Vriend zich heeft zitten bescheuren om mijn apocriefe brief, de ellendeling. Hij zal mij, nu hij mij de eer van de Hitler-Jezus-collage moet laten, maar al te graag in het kwaadste daglicht denkbaar willen stellen. De pestkop. Vergeet niet Edith, dat ik geen internet heb, geen boeken, geen dvd's, om voortdurend te controleren of dat wat ik zeg wel helemaal correct is. Ik geef eerlijk toe dat ik 30 januari op het oog had en niet 31. En ook dat ik 30 januari en 30 april door elkaar haalde. Nou en? 

30 januari staat na bijna 100 jaar nog altijd in het collectieve Duitse geheugen gegrift, ik neem aan ook in dat van jou, als de dag waarop de duvel uit het doosje sprong, om het zo maar een te zeggen. Het was een van die zeldzame dagen in de geschiedenis die je niet kunt omkeren, een Ewige Wiederkunft des Gleichen. Een uiterst zeldzame rozevingerige dageraad boven Berlijn die eindigde in een psychedelische aurora borealis. Het ging natuurlijk al een tijdje niet zo best met jouw vaderland, Edith, ik bedoel na het einde van WO1, dat moet gezegd worden, maar wie kon na 30 januari 1933 nog ingrijpen in de menselijke geschiedenis als jouw almachtige god dat niet eens deed, of kon? 

Die dag was niet het einde van het smerigste hoofdstuk, maar het begin. Allerminst een extra heuglijke dag, het geniale tegendeel daarvan: een van de onheuglijkste dagen ooit. Jij weet er alles van. Nogmaals mijn excuses. Nu wil ik weer wat gaan tekenen. Zoals je ziet heb ik jouw kop nu over die van de bruine drol geplakt. Nu lig jij veilig in Jezus armen. Dat Jezus op de verkeerde stoel in de verkeerde kamer zit moet je maar voor lief nemen. Hij is een Goede Herder, geen Duitse.

Liefs Joseph