donderdag 25 augustus 2022

Brieven aan Edith Stein #35 'De culturele bagage van een wildvreemde'

 


 

BRIEF 35  
aan Edith Stein 
'De culturele bagage van een wildvreemde'
Joseph M. Heij
Wolfheze bij Arnhem
 

Zeer gezegende Teresia van het Kruis,

Vandaag heb ik je wijze raad echt heel hard nodig. Ik heb de hele nacht geen enkel oog dichtgedaan, niet eens geknipperd. Met wijd open ogen staarde ik naar het plafond. Het bed uit kan ik niet want 's nachts binden ze me vast. Als ik moet plassen dan moet ik het alarm 2 keer indrukken. Dan komt er een bewaker. Vanwege de bezuinigingen is er 's nachts geen woonondersteuner meer. Ik weiger op de knop te drukken en pis in de pyjamabroek.

Gistermiddag werd en op mijn deur geklopt en op ziek vrolijke toon werd achter de dikke deur gezongen: 'Een brief! Een brief van je beste vriend!' In de veronderstelling dat ik het leuk zou vinden zo'n brief te krijgen. Nou nee. Ik krijg liever een brief van jou of van Penny dan van Mijn Vriend. Bovendien ergerde ik me eraan dat het woordje 'beste' werd gebruikt. Niemand heeft een beste vriend, op zijn hoogst een 'minst kwade vijand'. God wat ben ik boos.  

Nu komt het. Mijn Vriend beweert dat hij A.K. is. Wat een zak. De familie van dat mens heeft mij benaderd, niet hem. Ik heb veel gedaan om die nalatenschap over het voetlicht te brengen. Dat heeft me uren en uren gekost. Mijn Vriend heb ik alleen benaderd omdat hij net iets meer verstand heeft van schilderkunst dan ik en omdat hij een blog kon aanmaken, en Instagram. Nu hij merkt dat er meer aandacht is voor het werk van A.K. dan voor zijn eigen, zieltogende carrière eigent hij zich dat hele oeuvre toe en stapelt leugen op leugen. Snap je dat ik niet kon slapen? Ik heb me de hele nacht op zitten vreten, piste minstens drie keer in de broek en schold vanochtend de brave stagiaire de tere huid vol, omdat ze twee minuten te laat was. Ik zei: 'Stom kind. Kom eerder uit je nest. Ik lig de hele nacht al in de stinkzeik.'

Je gelooft toch mij, Edith? Niet Mijn Vriend? Het zit zo. Iemand zag het werk van A.K. en dacht dat het wel wat was voor een tentoonstelling. Het is nu al minstens de derde keer dat het werk van dat mens opgemerkt wordt en dat stoort hem enorm. Hij vindt dat hij er veel tijd in heeft gestoken, dat het ten koste gaat van zijn eigen makerschap -zo noemen beeldend kunstenaars zichzelf tegenwoordig- en meent dat hij het recht heeft op de hele artistieke nalatenschap van een mens dat hij helemaal niet eens heeft gekend. Dat noem ik nog eens cultural appropriation.    

Kende je dat begrip al Edith? Dat is iets van de laatste tijd, ik weet niet hoe lang. Ze bedoelen ermee dat je met de culturele bagage en erfenis van een wildvreemde op de loop gaat, iemand die je helemaal niet kent, niet begrijpt, niet van binnenuit, iemand die oeverloos weerloos is, niet voor zichzelf kan opkomen, om welke reden dan ook, bijvoorbeeld omdat zo'n iemand geen internet heeft, niet eens een mobiel, iemand die helemaal niet weet hoeveel geld zijn eigen cultuur waard is, iemand die dood is, bijvoorbeeld A.K., maar ondertussen iemand waar een ander brood in ziet, mee kan scoren, geld mee kan binnensluizen op de eigen bankrekening, het eigen c.v., het eigen ego. Zoals aandeelhouders, hedgefondsen- noem geen namen -, kleine en grote supermarktketens en nog veel grotere multinationals - noem geen namen -, galeriehouders en musea, - noem geen namen -, zoals Kaukasiërs en andere blanken of witten - noem geen namen -. Zoals Mijn Vriend.

Morgen vertel ik wat hij zegt in die brief. Ik zal het letterlijk overschrijven. Zodat je exact weet wat hij beweert. Het is om geestesziek van te worden, Edith. Hoe hou jij dat vol? Als die lui die op de loop gaan met jouw nalatenschap? Die in de verste verte niet kunnen tippen aan jouw vermogen tot empathie, tot jouw mededogen, iets dat niets anders is dan het vermogen af te sterven aan het eigen ik?

Liefs Joseph