woensdag 22 mei 2024

Brieven aan Edith Stein #85 'Die krengen hebben al helemaal geen ziel'

 

The Last Crucifixion of the Christ IX
'Minkowski Vacuum'

 

 

BRIEF 85
aan Edith Stein 
The Last Crucifixion of the Christ VIII
'Die krengen hebben al helemaal geen ziel'
Joseph M. Heij 
Wolfheze bij Arnhem
 

Lieve Edith,

Ik weet niet of het bij jullie in Auschwitz ook zo hard regent, maar hier plenst het. Er komt zoveel water uit de lucht vallen dat ik even meende dat de zwangere engelen uit de zevende hemel allemaal tegelijk hun vruchtwater lieten lopen. Maar dat is natuurlijk onzin, want doorgaans meent men dat engelen seksloze wezens zijn en dus niet zwanger konden geraken. Een engel kan op zijn - of haar of hen - hoogst een verrassende geboorte aankondigen, zoals die van jullie Messiaanse Verlosser, de Heere Jezus. Ik geloof dat ik iets dubbel zei, maar wat geeft het. 

Feitelijk zijn engelen een soort ooievaars die braaf een zakje met een baby erin naar een mevrouw brengen zoals een devote of afgerichte duif tijdens WO I een boodschap van hoofdkwartier naar loopgraaf bracht. Ik ken het uit de tekenfilm Dumbo. Omdat ik op de begane grond mijn kamer heb, heb ik zelden lekkage, tenzij een of andere gek zelfmoord pleegt in de badkuip precies boven die van mij. Dat is een keer gebeurd, maar dat was een week voor mijn komst. De gek die mijn kamer had had zoveel ongelezen boeken dat ie er na het zien van al die waterschade er zelf ook maar onmiddellijk een einde aan maakte. Ik begrijp de pijn van mensen die niet tegen stervende boeken kunnen van binnenuit. Jij denk ik ook, Edith.

Maar ik wilde iets anders zeggen. De vrouw van mijn vriend zei dat mijn vriend nog maar een paar volgers heeft op Insta en dat doet me vreselijk deugd. Ik weet dat het leedvermaak is. Het gaat me er niet om mijn vriend van zijn laatste volgelingen af te helpen, die gun ik hem heus wel, maar we moesten eens af van het geloof. Allereerst van het geloof in een enkele god die alles bestiert, alles onder controle heeft - de Bijbelse retoriek riekt daar voortdurend naar - maar ook van alle andere goden, engelen, machten en krachten die bezield zijn. In de ons bekende kosmos zijn alleen maar onbezielde krachten aan het werk, noem die natuurwetten. Maar die krengen hebben helemaal geen ziel, geen geweten ook. Die worden niet geboren, die sterven ook nooit en voorwaar, opstaan uit de dood doen ze al zeker niet. Laten we het erop houden Edith, dat er gewoon iets is maar dat er niet achter zit. Dat lijkt me billijk, dat lijkt me logisch, lees empirisch. Dat gezeur over de dingen achter de dingen, de werkelijkheid achter de schone of lelijke schijn. Wat een gedoe, wat een onzin.

Over een grid of raster of rooster zegt Wiki: 'Een rooster verdeelt datgene, waar het rooster overheen is gelegd, in cellen. Dit maakt het mogelijk een coördinatenstelsel op te zetten, waarna ieder punt door middel van een coördinaat kan worden bepaald. Bijvoorbeeld, de lengte- en breedtegraden op het aardoppervlak zijn een rooster dat om de aarde heen is gelegd.'

Precies om die reden dacht ik een raster te leggen over Jouw Jezus en over de in het Westen tegenwoordig mateloos populaire maar net zo slecht begrepen Siddhartha Gautama Boeddha. Zei Nietzsche niet dat Jezus de enige christen was? Eckhart Tolle blaat hem dat op YouTube na en zegt: ''Misschien zijn er twee of drie boeddhisten die Jezus begrijpen.' En dan komt weer dat mateloos irritante boeddhistische lachje dat niets meer is dan een truc. Dan houd ik nog meer van een Jezus waarvan sommigen vroeger, meenden dat Hij nooit lachte. Weet je Edith, anders kan het verstand er echt niet bij. Misschien is het de werkelijkheid net niet helemaal, maar wat kan het schelen. En weet je, het lachen vergaat ons allemaal. Vroeg of laat. Nu of straks, alhoewel ik begrijp dat we alleen het nu hebben.

Iets anders. De vrouw van mijn vriend was hier gisteren, het was zonnig en ze fietste, op haar elektrische, van Arnhem naar hier en dat waardeer ik echt. Mijn vriend gaat zoiets echt niet doen, die heeft de conditie niet, zelfs niet elektrisch, en is onderweg zo met zichzelf bezig dat ie halverwege niet eens meer weet dat ie onderweg was naar mij, zijn beste vriend, want verder heeft hij ook niet veel. Ze, de goede ziel, vertelde dat iemand op Intsa had gezegd dat die mijn brieven aan jou leest. En waardeert. Nou, dat mag in de krant. Die persoon had al eerder een veel te lange zin geschreven, vandaar dat dit stukje begint met 'Nog wat.'

Ze las me voor wat die persoon zei: 'Nog wat, waarbij de kern niet geraakt wordt omdat onzuiverheid altijd op de loer ligt bij het bouwen van dit soort taalkunst, waarvan ik moet zeggen dat het me jaren gekost heeft het maken ervan af te leren en sneller tot de kern van een betoog te komen, al lijkt dat in een beschrijvende zin ook niet van belang, met dien verstande dat het op dit platform gaat om het genieten van jouw werk, voorzover het mijn persoonlijke waarneming betreft, die me terugbrengt bij de beschrijvingen van Dostojewski met de vraag hoe hij gekeken zou hebben naar jouw werk dat hem vast gestimuleerd zou hebben, geïnspireerd is een betere beschrijving van het effect van de moeder aller virussen op zijn literaire beleving. Ik vind het mooi, en ik geniet van je brieven aan Edith.'

Wat me natuurlijk irriteert, lees 'pijn' doet, ik dat alweer de eer naar mijn vriend gaat en niet naar mij. Dat mensen niet weten dat ik bijna al het werk maak, het visuele bedoel ik, kan ik nog wel snappen omdat er nogal wiedes geen gewag gemaakt wordt van mijn inspanningen om zijn ego voortdurende sondevoeding toe te dienen. Dat begrijp ik wel. Anders zou het ook niet werken. Wist men dat mijn vriend al jaren in een painters-block zit en ik alles maakte, dan straalde het op mij af en dat was niet het oorspronkelijke idee. Maar dat men hem, mijn vriend verwarren met mij, waar het gaat om de correspondentie met jou, doet mij best veel pijn Edith, dat mag je gerust weten; we kennen elkaar nu al zo lang.

Als jij dat leest Edith, wat die mens - is dit een mens? - schrijft, vind jij dan ook dat mijn zinnen veel te lang zijn of valt het mee? Ik ben geneigd daarover te gaan twijfelen terwijl ik zo probeer mijn authentieke zelf te zijn, iets dat Jung volgens mij bedoelde met het begrip individuatie. Of zie ik dat verkeerd? En heb je Dostojewski gelezen? Ik denk wel dat het je aanspreekt. Mijn ego, Edith, dat in tegenstelling tot dat van jou volledig godloos is is geneigd deze waargenomen missing link tussen Joseph en Fjodor ontroerend te vinden. Of is dit niet het ego dat van zich doet spreken op zo'n moment Edith, is het mijn ziel? Ik vind dat kei lastig.

Inmiddels regent het hier niet meer zo hard. Misschien trekken de buien naar het oosten en zitten jullie er nu middenin?  

Liefs Joseph