Duitse Herder en Hollandse Kooiker
Gisteren moest ik poseren, voor een staatsiefoto. Voor in de krant. Ik heb liever een filmcamera op me gericht dan een fotoapparaat, want tijdens het filmen kan ik me goed verschuilen achter de woorden. Niks zeggen is dodelijk; ik verkramp helemaal. Gelukkig maar dat de aardige fotograaf steeds zei: 'Vooral chagrijnig kijken.' Ik vond dat een heel goed tip. Zelfbewust kijken kan ik niet, boos kijken wel.
Om de act niet helemaal uit handen te geven verzonnen we, G.J.M.T.T. en ik, maar alvast iets. -De kunstenaar die tekent of schildert is uit den boze, zoiets ziet er echt niet uit. Een beetje sukkelig voor het geniale werk gaan staan is ook mijn ding niet helemaal.- Omdat we op het atelier een stoel uit pakweg 1930 hebben staan, zetten we die neer, plaatsten een houten Jezus Aan Zijn Eigen Kruishout erachter, -volgens Nick Cave was hij niet helemaal toevallig de zoon van een timmerman,- zetten we een Eames Ottoman neer en vroegen, in alle nederigheid, aan de hond om er zitting op te nemen. GJMTT nam een aantal proefopnames zodat we niet helemaal overvallen zouden worden door de mogelijk vreemde grillen van een ons onbekende fotograaf.
De hond had er zin in en legde uit eigen beweging een poot op de bijna honderd jaar oude stoel. 'Trouwe Phoebe', zoals onze typisch Hollandse Kooiker heet. 'Phoebe Mango Nijburg Ten Thije' zoals de doopnaam luidt. Het teefje is zo bang als een wezel, voor grote honden en voor kleine. 'Treuer Wolf' was beslist geen match met haar geweest, net zo min als ik een match zou zijn met de aanstormende, parmantig poserende staatsman die nog naar het gevang moest of er net, veel te vroegtijdig, weer uit mocht.
De fotograaf deed zijn ding en eenmaal weer thuis bekeek ik de opnames die GJMTT maakte. Er zaten een aantal goede foto's bij, maar deze sprong er wel een beetje uit, al was het maar omdat de fysionomische gelijkenis met uitgerekend deze Heere Jezus groot was. Voor 'The Act of Killing' kon ik natuurlijk kiezen uit een bijna onuitputtelijk arsenaal aan zielige Jezus-gezichtjes, maar ik koos er een uit waar de Heiland, ondanks of dankzij de ellende, een bijna dodelijk blik in de ogen heeft. Alsof ie een moord wil plegen. En dat was nog zo'n slecht idee niet geweest.
De rooms-katholiek opgevoede Oostenrijker Adolf Hitler kon met de beste wil van de wereld op den duur geen bewonderaar blijven van de Eniggeboren Zoon van God de Vader. Ergens onderweg, op pelgrimage, moet Hitler tot het inzicht zijn gekomen dat er helemaal geen hogere macht was dan hijzelf. Op dat eenmaal ingeslagen pad kwam hij er ook achter dat je niet alle mensen gelijk zijn, dat sommige mensen gelijker zijn dan anderen. Dat sommige mensen helemaal geeneens echte mensen zijn, maar dieren van een lagere soort. Ratten bijvoorbeeld. Of nog minder dan ratten, ongedierte. 'Ungeziffer'. De Joden.
Van Hitler is nooit helemaal duidelijk geworden of hij Joods bloed had, van Jezus wel. En alleen daarom al kon Hitler niet met die man door een deur. Maar wat Adolf ook niet goed kon uitstaan is het medelijden of de compassie die Jezus van Nazareth keer op keer toonde van een afgematte schare. Hitler, de grootste redenaar ooit, in zijn eigen ogen dan, en in de oren van steeds meer Duisters en anderen, was juist een meester in het afmatten van een elke schare horigen. Tot aan de grens van de hysterie. Tot ver over welke grens van krankzinnigheid dan ook. Tot de waanzin van de totale oorlog, met alle en met iedereen.
