Lieve Edith,
De vrouw van mijn vriend kwam vanochtend, ongevraagd, onaangekondigd en dus ten zeerste ongewenst met een stralende struik oranje blommen mijn dodencel binnen. Zonder te kloppen, ook dat nog. - Ik zit tijdelijk weer eens in quarantaine omdat ik De Kraai belaagd zou hebben, maar dat is een verdraaiing van de voorgevallen feiten waarvan alle andere armen van geest getuige waren. Iets dat vroeger 'de naakte existentie' heette - zeg maar kort na het einde van WOII - weet de actuele wetenschap - die van gisteren of eergisteren - met de mantel der getallen, der mystieke statistieken en middels een mystiek maar welluidend vocabulaire zodanig te bedekken dat niemand vandaag de dag nog weet wat 'de eigen ervaring' is.
De Bitch, nu even niet De Kraai maar de vrouw van mijn vriend, wist me te vertellen dat ik aan het bevallen was van mijn hondertste brief aan jou, Edith. Zelf heb ik de tel nooit bijgehouden en zou denken dat ik minstens het dubbele aantal epistels schreef, maar het kan zijn dat zowat de helft niet door de censuur kwam. Omdat ik 'te rare dingen' zeg. Ze zei: 'Joseph, van harte gefeliciteerd met je jubileum!' Ik wist van geen enkel memorabel iets af en kon ook niet verzinnen wat een zinnige aanleiding was voor haar volstrekt overbodige visitatie. Ik ben de Maagd Maria niet die werd bezwangerd door de Geest die niet van Joseph was maar van iets veel Hogers. Joseph was in zijn dagen en in die contreien een zeer gerespecteerd timmerman, maar met de scheppende kosmos kon hij niet concurreren.
Ik zei haar, Gea, zo noem ik de vrouw van mijn vriend vandaag, dat ik het ongepast vond om iemand die correspondeert met iemand die haar laatste dag in Auschwitz slijt, te feliciteren met een bos oranje bloemen. 'Zoiets,' beste G., 'is een teken van dis-serendipiteit.' De Bitch vroeg me hoe ik in de isolatie was beland. Ik zei dat dat vrij simpel was gegaan. Dat ze wisten dat ik De Kraai had aangevallen, met een van Dumbo's oren. Maar het zit heel anders. Dat ik De Kraai door de dikke kleipannenkoek bovenop haar smoel en ademhalings-ingangen te drukken bijna had verstikt, luidde het welwillende verhaal, maar zo was het niet. Wel is het waar dat ze, Crea, me zo enorm irriteerde en alle anderen ook, dat ik wel iets moest doen.
'Dat is echt heel bijzonder,' memoreerde Kraai, 'dat bijna iedereen heeft gekozen voor een wolkvorm. Alsof je kon spreken van serendipiteit. Zonder dat jullie er erg in hebben, ben je je dus al aan het verbinden met alle anderen om je heen.'Met haar beide armen maakte ze een beweging die kon doorgaan voor en omarming maar ik zag er iets heel anders in. 'Door in het hier en nu te zijn raken jullie de snaar die iedereen doet trillen en dat is al zo sinds de oerknal.'
'Met alle respect die in me is, juf,'zei Josepg vrij resoluut, misschien stelliger dan hij bedoele, 'maar volgens mij had ik geen wolk gemaakt ...'
Kraai walste over mijn zinnetje heen alsof het niet trilde van levenslust en ging verder: 'Wie wil ons iets vertellen over het proces dat je meemaakte tijdens het creatieve proces?' Niemand die iets zei. Iedereen had gewoon een wolk gekleid en uitgehold omdat dat de vraag was die geen speelruimte over liet voor iets heel anders. Nadat Bea zowat elke dolende, half aanwezige ziel tot tranen toe in het diepste van de eigen afgrond had laten kijken, kwam ze bij Joseph.
Van mijn vriend die lesgeeft op de kunstacademie weet ik toevallig dat de kneuzen, de manke antilopen die midden op of in de Serengetti een beetje vreemd lopen, of slissen en stotteren zoals Biden deed tijdens het gepredestineerde apocalyptische debat met de als mens vermomde duivel - nou ja, bij wijze van spreken, want: Is Trump een mens? - dat dit soort zwakkelingen waar Nietzsche ook al zo'n hekel aan had bij een beoordelingsmoment, a moment of assesment, bijna altijd als laatste beoordeeld worden. Ze plaatsen zichzelf steevast helemaal achteraan de dodenlijst, vermoedelijk omdat ze dan nog een paar keer extra adem kunnen halen. Maar onopgemerkt blijft dit niet. Een beetje preditor is geoefend genoeg om deze schijnbeweging met groot gemak te kunnen corrigeren. Einde oefening.
Last but not least, toen ze als een vampier uiterst vakkundig alle bloed uit de laatste wil had gezogen, pas toen, op het einde, vlak voor de denkbeeldige bel ging, belandde juf Bea bij Joseph: 'Joseph, wat heb jij gemaakt? Laten we het vragen aan een paar participanten.'Ik denk,' zei mijn Palestijnse buurman voorzichtig, dat Joseph een vlinder probeerde te kleien. Eentje met enorme vleugels en een bevallig dun lijfje. Ik denk dat Joseph erop wil zitten.' 'Oké, zei juf, een vlinder dus... Nog iemand?' Mijn overbuurman, over wie ik nog veel moet vertellen Edith, maar dat komt, dat komt, als jij dan nog maar niet was vergast in Birkenau, - daar moet ik rekening mee houden, dat mag ik niet vergeten, dat wist ik wel, zolang jij nog naar mij kunt luisteren Edith - mijn overbuurman, noem hem desnoods Henk van der P., zag in mijn armzalige hoopje klei een piemel in een nauwe peniskoker met twee uit de kluiten gewassen ballen.
'En Joseph, mogen we jou vragen wat je idee was? En waarom ligt het niet op tafel zoals al het ander werk maar op de grond? En waarom ligt het vlak voor het Boeddhabeeld? Alsof het hulp zoekt.'
Sorry Edith, natuurlijk wilde ik van deze brief iets speciaals maken, iets heel erg moois, iets dat jou zou raken in je Untermensch Herz in Auschwitz-Birkenau, daar wel best veel mooie berkenbomen staan, maar verdomme, het zit er niet in vandaag, het zit er spijtig genoeg, niet in.
Dit is voorlopig de laatste brief die ik jou schrijf want ze hebben een statistiek bereid die aangeeft dat de frequentie waarmee ik jou schijf bepalender is voor mijn aanstaande depressie dan wat er precies in staat. Ze menen nu zeker te weten dat ik, pakweg na een brief of 20 als vanzelf van manisch overga in depressief. Ze hebben in dit huis bij ondergeschikte Joseph M. Heij een uiterst wetenschappelijk vererifieerbaar patroon waargenomen - lees ontdekt want dat klinkt een stuk spannender - en willen nu het behandelplan bijstellen door me zodra ik binnen een bepaald tijdsbestek aan brief 15 begin meer pillen laten slikken. Middels een fenomenale grafiek met verontrustend neergaande curve toont het behandelende zorgteam op een indrukwekkend beeldscherm aan dat het volstrekt helder is wat er gebeuren moet.
Je kent toch wel de film Edith? Eentje vloog. Over het nest van de Koekoek. Je snapt toch hopelijk wel dat ik toen volledig verzadigd was van klinisch erudiet wetenschappelijke kennis en snakte naar een authentieke ervaring die niets van doen had met het altijd calculerend sciëntisme?
O ja, weet jij uit je hoofd Edith, als het waar was dat ik jou nu precies brief nummer 100 schrijf, hoeveel brieven jij aan Joseph schreef? Ik ben de tel kwijt, als ik die al ooit bijhield.
Liefs Joseph
NB Vanuit de isoleer. Denk dus niet onmiddelijk dat ik jou, als je een dag geen brief van me kreeg, vergeet. Hoe zou zoiets bestaan? Ik denk aan jou, in voor het tegenspoed. Ik denk dat jij daar veel steun aan ontleent omdat zowat niemand aan jou denkt of je schrijft. Uit het oog uit het hart is het meestal. Maar ik ben niet zo, dat kun je vergeten. Ik hoop echt dat je deze verbinding die niet seksueel van aard is, jouw godje verhoedde zulks, ook echt voelt, want het is niet niks om Vrouw te zijn, en Joods en Roomse leek, en ingetreden Non. Val je trouwens eerder op mannen of op vrouwen? Ik heb daar geen beeld van.
