Lieve Edith,
Heb jij wel eens met klei gewerkt? Het is een drama: na een kwartier zit alles onder de modder en wil je het liefst je vingers aflikken. Maar de smaak van klein is stroef en smaakt naar aarde. Logisch zou je denken, maar ze kunnen er toch ook suiker in doen of stevia? Sommige gekken durven helemaal niks met de klei te doen en staren doelloos voor zich uit. Anderen proppen het onmiddellijk in hun oren en haar, als ze dat nog hebben en lachen om het hardst om hun eigen infantiele grappen die duizenden kinderen en zwakzinnigen al maakten lang voor de copycats geboren waren. Ik neem aan Edith, dat ze in de prehistorie al kleiclubjes hadden waar de baldadigheid het met overmacht won van de goedbedoelde creativiteit. Omdat er onder de Neanderthalers die vooral in Europa woonden steeds meer incest voorkwam, zal er vaak een voortijdig einde zijn gekomen aan zoiets als 'Aarde lichter dan lucht.'
Ik weet niet zeker of ik mij de titel helemaal correct herinner, maar zoiets was het. Toen ik Crea onderbrak en zei dat ik dat best een wakkere titel vond maar de folder brak, gaf ze schoorvoetend toe dat die niet van haarzelf was, maar van het web. 'De folder is wel van mezelf,' zei ze er meteen achteraan. 'Nou,' complimenteerde ik haar, 'dat is eraan af te zien.' Niemand had door dat het geen compliment was maar een sneer. Binnen de vijf minuten had ze me bovenop de kast. Erger ik me steevast kapot aan mensen die hun particuliere religie verspreiden onder de onnozelen, zo ga ik werkelijk door het lint wanneer iemand anderen probeert aan te zetten tot creativiteit. Maakt niet uit of ze daarbij 'lekker bezig zijn' misselijkmakend verwarren met 'zijnsvergetelheid' of dat ze, om een zeer gevaarlijk woordje te gebruiken, willen verbinden. Leg die lui die op een MBO doorleren voor creatieve therapie uit dat de meeste mensen nog liever dan 'het zijn' de ander' vergeten. Hoe langer hoe beter.
Geen idee Edith wat jij zou hebben gekleid als je 'aarde als lucht' moest verbeelden. Met woorden kun jij aardig toveren, maar kun je ook tekenen of vingerverven of ruimtelijk denken? Omdat de mevrouw, ik noemde haar de hele tijd Crea terwijl ze geloof ik Miranda heette, dat volmaakt voor de hand liggende voorbeeld van de wolk had verklapt kon zowat niemand meer iets anders kleien dan een wolk of een bloemkool. Uiteraard was iedereen in enkele minuten al klaar en zat de juf hoopvol aan te kijken of het zo goed was. Maar dat was beslist niet zo. Dat had Crea in haar grote wijsheid natuurlijk allang voorzien. 'Ja,' zei ze, 'wat jullie kleiden was wel een wolk, maar... Wie weet het? Wie ziet het probleem?' Omdat niemand een probleem zag of wel zag maar niet wilde oplossen, zei ze: 'Denk aan de titel, denk aan de tegenstelling die daar in zit: aarde en wat nog meer?' Niemand zei iets. 'Kijk, dat is dus het punt: de spirituele wereld werkt helemaal als Yin en Yang en daarmee bedoelen we: tegenstellingen. En daarin dan de balans vinden en helemaal ervaren.'
Ik denk dat we inmiddels een klein halfuur, dat aanvoelde als een minuscule eeuwigheid, bezig waren, maar, eerlijk is eerlijk, dit soort sessies duurt altijd minstens drie uren, want het gaat hier om een maakproces dat tijd in beslag neemt, een doodlopende tijdreis. We stonden na dat halve uur pas aan het begin van onze beklimming van een veel te hoge berg klei. We waren pas in het basiskamp, in dialoog met het basismateriaal. Ging ze ook nog verklappen hoe je een wolk lichter kunt maken: uithollen, uit dunne plakjes samenstellen of verbindende kleidraden maken. 'Denk aarde, denk verbinding, verbeeld lucht', scandeerde Crea al rondlopend langs de broccoli, witlof, pannenkoeken en meeldraden die eenmaal getipt, ontstonden.
'Kan ik nog wat klei bijkrijgen?' vroeg ik toen ik zag hoe nutteloos deze sessie zou worden. 'Even kijken Joseph, even kijken.' Ze liep naar haar eigen breed uitgestalde spullen die een hele tafel in beslag namen waardoor wij een stuk krapper zaten, keek naar een berg plastic en zei: 'O, Joseph, dat wordt lastig. Dan moeten we een nieuwe pak klei aanbreken en dat moesten wie maar liever niet willen. We hebben precies een slof gebruikt.' 'Nou', antwoordde ik verdrietig, 'dan gaat mijn idee helemaal naar de klote en dat onderdrukt alle creativiteit die ik ineens zag opdoemen als een lichtpuntje op deze toch al vrij sombere dag. Ik vraag om toestemming om naar mijn kamer te mogen.' Ik wist dat dat haar hele pedagogiek in de war zou schoppen, immers, ook Crea heeft middels een set competenties verantwoording af te leggen aan de staat. Ze graaide in de berg plastic en zei: 'Weet je wat Joseph, wat maakt het ook uit. Je hebt gelijk. Het milieu mag de creativiteit op geen enkele wijze onderdrukken. Hoeveel wil je?' Ik zei dat ik een onweerslucht wilde maken en dus vrij veel nodig had.
O, Edith, we gaan geloof ik wandelen, met zuster Jeanne. Ik stop er even mee. Ik vertel het vlug. Ik begon aan een enorm vette olifant. Eerst vier beentjes, toen de slurf en daarna de enorme romp, want daar zit het meeste spek en bovendien werd het een Afrikaanse olifant, met enorm grote oren.
Tot gauw,
Liefs Jouw Joseph
