woensdag 18 mei 2022

Brieven aan Edith Stein #5 'Hoog in het vaandel'

 


 

BRIEF 5  
aan Edith Stein
'Hoog in het vaandel'
Joseph M. Heij 
Wolfheze bij Arnhem


Genadige Zuster Teresia Benedicta van het Kruis,

Goede Edith,

Je proefschrift uit 1916 in nog altijd te koop. Ik heb de paperback met super lelijke omslag uit 2018 gekocht, 102 jaar na de promotie opnieuw verschenen. Waarom niet precies 100 jaar na dato weet ik niet. Het gaat nog een hele klus worden dat werk te lezen, want mijn Duits is zoals ik al zei bagger. Toe maar, de titel alleen al: 'Zum Problem der Einfühlung: Das Wesen der Einfühlungsakte, Die Konstitution des psychophysischen Individuums & Einfühlung als Verstehen geistiger Personen.

Je vraagt nogal wat van me. Maar ik zal mijn best doen om het van haver tot gort te lezen en houd de mobiel in de hand om de moeilijke woordjes zoveel mogelijk op te zoeken. Ik heb daar wel een hekel aan, want het duurt dan allemaal zo lang. Als ik je echt niet kan volgen, dan laat ik je dat wel weten. Zoals jij dat Jezus laat weten wanneer je hem niet kunt volgen, toch? Hopelijk vind je dat niet erg; je zult wel wat kritiek gewend zijn. En Jezus had kei veel geduld met de armen van geest en aangezien jij op Hem lijkt zal dat bij jou niet veel anders zijn.

Je was de tweede mevrouw die in het Duitse Keizerrijk promoveerde in de filosofie? Dat is tof. - Wie was de eerste heks die dat lukte eigenlijk? - Twee jaar later was het afgelopen met dat korte keizerrijk, maar jij had de bul binnen. Ach, ik realiseer me ineens dat ik een ander woord had moeten kiezen. Een bul is een mannelijk rund en tegenwoordig moet je oppassen met wat je zegt. Voor je het weet gebruik je een of meerdere woorden die helemaal verkeerd vallen en struikelen sommigen er zo over dat je alle zeilen moet bijzetten om de boel nog een beetje te redden. Maar beschadigd ben je dan allang. Herken je dat? Dat je moet wikken en wegen welke woorden je precies kiest? Dat als je ze in de ogen van een ander verkeerd gebruikt je subiet schuldig bent en je ook meteen schuldig voelt? Snap je dat ik aan Franz Kafka moet denken? Ken je die man? Heb je wel eens iets van hem gelezen? Misschien is 'Das Urtiel' in dit verband het leukst om te lezen.

Zo zei iemand een keer dat de uitdrukking 'hoog in het vaandel' toch echt niet meer kon. Omdat dat riekt naar 'die goeie ouwe VOC-mentaliteit'. Ik zal het uitleggen. Het ging om een nieuwe hoofddocent aan de kunstacademie. Die moest inclusiviteit hoog in het vaandel hebben zitten. Met inclusiviteit bedoelen ze dan dat er nog altijd teveel witte mannen rondlopen op de academie, docenten vooral. En teveel witte mevrouwen vulde iemand aan. En dat is ook zo. 

Dus leg je, als je naar zo'n baantje hengelt, er een beetje nadruk op dat je alles best vindt en zo wakker mogelijk bent, wakkerder dan wakker. Mijn Vriend zocht de gewraakte uitdrukking meteen op. De Oude Romeinen hadden al vaandels en anders de roomsen in de negentiende eeuw wel en niet te vergeten de zozializten en vermoedelijk ook de kommunizten. En nog weer ietsjes later de naziez. We zijn allemaal dol op vaandels en vlaggen en lintjes. En medailles. Het staat zo vrolijk al die wapperende kleurtjes, en het geeft een mens van binnen een goed gevoel en dat mag ook wel een keer.

Ken je die eigenlijk al, Edith, Mijn Vriend of heb ik hem nog helemaal niet aan je voorgesteld? In mijn volgende schrijven zal ik hem aan je voorstellen, als je dat niet erg vindt. Het is belangrijk voor me. 

Edith, wil je alsjeblieft weer voor me bidden, want het gaat nogal op en neer met mijn hoofd. En schrijf alleen als het zo uitkomt en je geen gewonde soldaten hoeft te verplegen achter het westelijk front of ergens ver achter de vuurlinies. Hold the line.

Liefs,

Joseph Maria  

 

NB Ik heb weer een nieuwe collage gemaakt, maar die heb ik even geblurd. Eerst wil ik weten wat jij denkt. Het gaat me niet per se om of je het een mooi werk vindt, maar eerder of het wel 'kan'.