Genadige Zuster Teresia Benedicta van het Kruis,
Waarde Edith,
Van de leiding hier mag ik niet meer dan 1 brief per dag schrijven. Dat is toch wel echt een ten hemel schreiend noodrantsoen? Liever hebben ze dat ik 'helemaal niet' schrijf. De brieven aan jou vinden ze 'verontrustend'. Ze lullen als Brugman maar het zeilt het ene flapoor in en laveert het andere met even groot gemak weer uit. Zou ik me druk maken om al hun bedenkingen, dan kon ik beter stoppen met in- en uitademen, want het schrijven is de bliksemafleider op de toppen van het overspannen olympische denken. Schreef ik niet, dan werd ik pas echt gek, zoals Vincent. Zolang hij zijn broer schreef, ging hij niet dood. 'Waarde' heette het eerst zo mooi. 'Genadige Broeder Theo'...
Ze hebben me gisteren aan het tekenen gezet. Ik kreeg potlood en papier. Twee potloden, een harde en een zachte en een flink stuk papier. Wat ze zagen is dat ik eenmaal achter de computer om collages te maken al gauw het web opga en teveel lees en daarna jou een brief schrijf. Dat is ook zo. Sommige mannen kruipen achter de computer om het geslachtsdeel op te fokken, ik ben eerder het type dat de geest nodeloos teistert. Ik steven, vakkundig navigerend, af op de ranzigste randen van het brein. Zelf vind ik dat niet zo heel erg, sterker nog, zoiets gaat helemaal vanzelf,ik hoef daar niet voor te doen. Hoe anderen dat doen, is mij dan weer een raadsel. Hoe houdt een mens die denkt afstand van de randen van de aarde? Dat komt denk ik omdat ze denken dat ze denken, maar niet echt doordenken. Voordat ze echt beginnen met nadenken treden allerhande fraai vormgegeven evolutionaire mechanismes in werking die het brein verbieden de draaideur van het voorgeborchte in te gaan. Laat varen alle hoop, gij die hier binnentreedt.
Het zal je misschien deugd doen dat ik het portret van jou waarop ik verliefd werd inmiddels vaarwel heb gezegd. Ik kon er niet meer naar kijken. Je bent daar te jong, te onschuldig ook. Je bent daar pakweg een jaar of dertig; ik ben dubbel zo oud. Zou het gaan om je dierlijke lichaam - ik zeg niet dat je 'Ungeziffer' bent - dan lag dat anders, maar zoals het een exemplaar van het menselijk ras betaamt viel ik eerst voor je tronie en later pas voor je geest. Nu trek ik het echt niet meer om naar die jonge kop te kijken en daarom heb ik een portretfoto genomen waarop je minstens tien tot vijftien jaar ouder bent. Zeg een jaar of veertig. Jammer wel dat op die foto die kop geen romp heeft. Vandaar dat ik die op die op de romp van andere foto heb geplakt. Je hebt nu dus een al wat ouder gezicht op een te jong lichaam. Vind je dat erg?
Wat me opvalt is dat ik beter kijk wanneer ik teken dan wanneer ik collages maak. Je neus vond ik vrij moeilijk om na te tekenen, maar dat wist je al. Je hebt geen cliché Joodse neus maar wel een neus. Maar lastiger dan dat vond ik de beharing: je wenkbrauwen, de aanzet van een snor - of zag ik dat verkeerd? en het haar bij je slapen. Maar een echte wake up call vond en vind ik je mond, maar dan alleen in relatie tot je ogen. Je hebt echt een heel mooie rustige oogopslag. Je bent behoorlijk wakker. Je denk veel na. Ik zie dat aan de vage frons. Maar toen ik naar je lippen keek, omdat ik die moest natekenen, zag ik dat er iets weeks in zat, iets dat ik nog niet eerder had opgemerkt. Ik kan het plekje precies aanwijzen als je wilt. Wil je dat?
Het is de onderlip die je grote gevoeligheid incarneert. 'Verraad' kun je ook zeggen want liever verbergt een mens zijn zwaktes en gevoeligheid is nu eenmaal een zwakte nietwaar? Aan de rechterkant van je onderlip zag ik een kleine inkeping, een kleine onderbreking van een goede lip. Een roofdier ziet zoiets meteen en kan daar iets mee. Misschien is het wel een klein litteken, opgelopen in je jeugd. Weet ik veel. Maar dat kleine wondje verraad de stigmata van je ziel. Dat zie ik dus niet wanneer ik foto's bewerk, maar wel wanneer ik nateken. Wat niet wil zeggen dat fotograferen dat soort dingen niet opmerken, dat bedoel ik niet. Ik denk dat de fotograaf die jouw portret maakte het ook zag. Ik denk ook dat de nazies zoiets meteen zien. Elk spoor van zwakte wordt uiterst professioneel opmerkt. Dat zit in het brein dat maar geen afstand weet te nemen van het roofdier dat het niet kan laten van de rand van de aarde te vallen en alle hoop laat varen.
Een fijne groet,
Je Joseph Maria
NB Excuses, ik kan lang niet zo goed tekenen als Mijn Vriend, dus is dat tekeningetje van je kop ook niet veel meer waard dan de foto, eerder iets minder. Erger je er niet teveel aan Edith. Het is niet anders; ik doe mijn best.
